Sunday, November 27, 2016

Ο "εχθρός" είναι νεκρός


Share/Bookmark
Με αφορμή τις αντιδράσεις λατρείας, συμπάθειας ή απέχθειας για τον θάνατο ενός παρελθόντος κομμουνιστή ηγέτη, τις οποίες θεωρώ εκτός τόπου και χρόνου, θα προσπαθήσω να εξηγήσω τη θέση μου γενικότερα.

Δεν είμαι κομμουνιστής, δεν υπήρξα ποτέ, μήτε βέβαια φασίστας. Όμως νομίζω πως έχουμε λάθος θέμα συζήτησης. Λάθος στόχευση. Δεν με απασχολεί η κουβέντα τούτη. Νομίζω πως είναι λάθος, διότι είναι εκτός τόπου και εκτός χρόνου.

Το πρόβλημα δεν είναι ο κομμουνισμός, δεν είναι καν ο φασισμός. Ο Τραμπ, η Λεπέν, ο Φάραντζ, οι Κατσίνσκι, ο Ορμπάν, ο Ερντογάν, οι Ισλαμιστές, ο Πούτιν ο ίδιος, δεν είναι φασίστες. Ούτε κι ο Τσίπρας, ο Πέπε Γκρίγιο, ο Ιγκλέσιας, ο Μαδούρο, ο Κόρμπιν είναι κομμουνιστές. Οι φασίστες και οι κομμουνιστές υπήρξαν κάποτε. Δεν είναι πια. Είναι νεκροί, «σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μου».

Αυτό που ανέρχεται με όλα τα άσχημα πρόσωπά του δεν είναι γνώριμο, γι' αυτό και δεν μας είναι αντιληπτό. Δεν έρχεται από τη δική μας παρένθεση των τελευταίων δυο αιώνων.

Είναι καινούργιο γέννημα της ιστορίας. Άλλο τέρας. Είναι μια νέα τάξη του λόγου που δεν ερμηνεύεται με τα εργαλεία της μοντέρνας εποχής. Είναι μια άλλη εποχή. Με τα δικά της εργαλεία, τις τάξεις σκέψης, τις προτεραιότητες του λόγου, τη δική της εσωτερική (καταστροφική) συνέπεια. Δεν είναι αλλουνού παπά, είναι άλλο Ευαγγέλιο.

Όλες οι προσπάθειες αντιμετώπισής του, σε κρίσιμες μάχες για να αποφύγουμε τη συμφορά, για να συνεχίσουμε σε έναν δρόμο που κάθε χρόνο βγάζει από την ακραία φτώχεια έναν πληθυσμό του μεγέθους της Γερμανίας, σε μια - σε γενικές γραμμές - ειρήνη, απέτυχαν παταγωδώς. Οφείλουμε να το παραδεχθούμε αυτό.

Από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, τη Μεγάλη Βρετανία, την Πολωνία, ως τις ΗΠΑ, το επίκεντρο της εποχής μας, το άλλο, το τερατώδες, πήρε κεφάλι. Όταν ένα μοτίβο (εν προκειμένω ένα μοτίβο ήττας) επαναλαμβάνεται σταθερά, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως δεν είναι θέμα προσώπων μόνο, δεν είναι περιστασιακό φαινόμενο, δεν είναι συγκυρία. Τούτο υπαγορεύει η δική μας νόηση, αυτή που κληρονομήσαμε από τους κλασικούς. Δεν έχει νόημα να αναζητήσουμε τα αίτια στην περιπτωσιολογία. Κάτι βαθύτερο μας διαφεύγει.

Κάπως δεν κατανοούμε τον αντίπαλο, δεν αντιλαμβανόμαστε τις μεταβολές εντός μας. Δεν διακρίνουμε τα δικά μας όρια, εμείς οι άνθρωποι της μετά τα Φώτα εποχής, με τα σημεία και τα τέρατά μας, τις δικές μας αδυναμίες, τα δικά μας ευάλωτα σημεία. Τους υποδοχείς του ιού που μας μετασχηματίζει.

Τα βασικό μας όπλο, ο λόγος, δεν λειτουργεί, ή λειτουργεί με λάθος κανόνα απέναντι σε κάτι που δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Άλλο βλέπουμε (το εκάστοτε φόρεμά του, όπως μας μοιάζει κι όπως μεταμφιέζεται, κομμουνιστικό, φασιστικό, λαϊκίστικο) κι άλλο το καινούργιο πράμα είναι.

Γι' αυτό αποτύχαμε. Και πολύ φοβάμαι πως είναι πολλές οι πιθανότητες να αποτύχουμε και πάλι, στην Ιταλία, στη Γαλλία…. όσο δεν του αφαιρούμε τη μάσκα. Να δούμε το πρόσωπό του. Να το αντιμετωπίσουμε με τους όρους μας κι όχι με τους δικούς του. Όσο παίζουμε με τον κανόνα του. Όσο το αντιλαμβανόμαστε όπως το ίδιο μεταμφιέζεται. Μας απασχολεί με άστοχες βολές, άστοχα επιχειρήματα, με άστοχα αισθήματα, κι αυτό προχωρεί δίχως αντίσταση.

Προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε εντός της περιοχής του λόγου μας, με συμβατικά όπλα κι όχι εκτός μας, λες κι είναι ο κομμουνισμός το πρόβλημα, λες κι είναι ο φασισμός.

Και τα δυο κατανοητά κι εμφανή, γι' αυτό ήδη νεκρά κι ακίνδυνα σαν μούμιες. Τούτο δω που σηκώνει κεφάλι δεν είναι τέτοιο, νομίζω, γι' αυτό αποτυγχάνουμε. Είναι άλλη εποχή, δύσκολη, άβολη, σκοτεινή κι απρόβλεπτη, αν τελικά κατορθώσει νάρθει. Είμαστε σε λάθος πεδίο μάχης, με λάθος συμμαχίες, λάθος εχθρό και λάθος όπλα.

Ορισμένες φορές αισθανόμαστε σαν κάποια από εκείνες τις περιθωριακές υπάρξεις του ύστερου κλασικού κόσμου, όπως ο Κ.Π. Καβάφης αισθάνθηκε την εποχή που έζησε ο ίδιος και η ποίησή του. Ήρθε σε επαφή με μια νέα μεταφυσική, που αδυνατούσε να αντιληφθεί, ερωτεύτηκε μαζί της ή τη μίσησε (πράγμα κατά βάθος το ίδιο) και της παραδόθηκε με τη φυσικότητα του εραστή που γνωρίζει το τέλος του, του εραστή της Αλεξάνδρειας που χάνει.

Είναι όμως πιότερο η Αλεξάνδρεια που τον αφήνει ή μήπως είναι ο ίδιος που φεύγει;

Γιώργος  Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Δείτε σχετικά:

katoptra.blogspot.gr/Fidel (μτφ: πιστός) το ανάγνωσμα


Fidel (μτφ: πιστός) το ανάγνωσμα


Share/Bookmark
Ένα από τα χαρακτηριστικά της ιδεολογίας που επάξια αντιπροσώπευσε η αντιφατική προσωπικότητα του Φιντέλ Κάστρο, στο φαντασιακό εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι η σχέση με το παρελθόν. Όπως και ο χριστιανισμός και άλλες θρησκείες, τείνει να αντιλαμβάνεται και εντέλει να συναισθάνεται το παρόν και το άμεσο μέλλον με όρους ενός μυθικού παρελθόντος ή ενός απώτατου και ουτοπικού μέλλοντος. Ο χώρος ανάμεσά τους και οι αβεβαιότητές του, το τώρα και το αύριο, είναι κάτι σαν διαρκές πουργατόριο, αέναη μετάβαση, διαρκής αναμονή και εστιασμένη κι ακίνητη μνήμη. Σε αυτόν τον χώρο η αναθεώρηση δεν χωρά.

Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης τούτο, και γι' αυτό έχει τόση επιρροή, εγείρει συναισθήματα και εγκαθιδρύει ναρκισσιστικές εξουσίες, που αυτοπροσδιορίζονται ως έξω από την ιστορία. Εν τέλει διεκδικούν επί ματαίω να γίνουν η μόνη ιστορία, το μόνο απλοϊκό αφήγημα που δικαιούται και δύναται να αφηγηθεί το ανθρώπινο γένος. Ασυνείδητα πολλές φορές τούτη η προσέγγιση κυριαρχεί έστω και ως αντίδραση, όπως φαίνεται και από τα φορτισμένα σχόλια πολλών μετά τον θάνατό του. Υποκύπτουν στον μύθο του, έστω αρνητικά, αποφεύγοντας να ταλαιπωρηθούν στα περίπλοκα και βασανιστικά μονοπάτια των αντιφάσεων και της ιστορικότητας. Δεν είναι πρακτικό. Δεν αποφορτίζει, δεν προσγειώνει όπως η γλυκιά μελαγχολία και η απόσταση, που μας επιστρέφουν στις αβεβαιότητες και την σκέψη. Είναι κατά κάποιον τρόπο ήττα και επιθανάτιος θρίαμβος του Κάστρο.

Εγώ θα ευχηθώ στο πιο μουσικό έθνος του κόσμου καλή συνέχεια στα απρόβλεπτα διχαλωτά μονοπάτια της ιστορίας. Να βρει τον δρόμο του για περισσότερη, πιο ελεύθερη και πιο δίκαιη μουσική.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Thursday, November 10, 2016

Το πρόσωπο του ανθρώπου


Share/Bookmark
Snow Storm Hannibal and his Army Crossing the Alps
Joseph Mallord William Turner, 1812
Όλο και περισσότερο πείθομαι ότι αυτό το βαθύ νεομεσαιωνικό μεταμοντέρνο κίνημα, που φουσκώνει υπόγεια, δεν έχει να κάνει ούτε με τον φασισμό ούτε με τον κομμουνισμό, έτσι όπως τους γνωρίσαμε στον περασμένο αιώνα (ούτε καν με τους σοσιαλίζοντες λαϊκισμούς τύπου Περόν). Τους εκμεταλλεύεται, τον κομμουνισμό και τον φασισμό, αλλά δεν σχετίζεται με αυτούς. Θα τους προδώσει. Και οι δυο αυτές δομές σκέψης υπήρξαν παιδιά του Διαφωτισμού, όπως και οι φιλελεύθερες δημοκρατίες. Από τα ζευγαρώματα των δυο αδελφών, του φιλελευθερισμού και του κομμουνισμού, γεννήθηκε ό,τι καλό και κακό, αλλά πάντως κατανοητό, γνωρίζει ο σύγχρονος κόσμος: η σοσιαλδημοκρατία, οι συντηρητικοί, οι φιλελεύθεροι, οι κομμουνιστικές επαναστάσεις και ο ίδιος ο φασισμός (δες σχετικά Αιών παις εστι παίζων, πεσσεύων...).

Οι εκτροπές προς το τρομερό είναι εξηγήσιμες σε στιγμές ακραίων κρίσεων, φτώχειας και ανατροπών, όπως αυτή του μεσοπολέμου ή οι μεγάλες οικονομικές ανατροπές του 19ου αιώνα.

Τούτος ο λόγος όμως που ανέρχεται σήμερα φαντάζει ανεξήγητος με τους όρους του ανθρωπισμού, της σκέψης των τελευταίων δυο αιώνων.

Παίρνει την εξουσία στη μακρότερη περίοδο ειρήνης στην ιστορία, σε κοινωνίες εύπορες και ευημερούσες, πέρα από οτιδήποτε είχαμε ποτέ φανταστεί. Με προβλήματα φυσιολογικά, αλλά όπου ο μέσος και φτωχότερος άνθρωπος ζει αντικειμενικά πολύ καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ιστορίας. Με πολιτικές τάξεις και ελίτ που, χωρίς να είναι τέλειες, είναι σχετικά αποτελεσματικές και δεν επιδιώκουν το κακό, κατά κανόνα. Σε κοινωνίες με ελευθερίες και δικαιώματα. (δες σχετικά God bless America! Zeus bless the world!).

Κατανομή ψήφων μεταξύ Κλίντον / Τραμπ σε
Πόλεις μεγαλύτερες από 50.000 κατοίκους
Περιαστικές περιοχές
Μικρούς οικισμούς και αγροτικές περιοχές
Γίνεται ταυτόχρονα φανερός ένας βαθύς δυϊσμός ανάμεσα στον σύγχρονο κόσμο που ζει στα αστικά
κέντρα, όπου υπάρχουν και τα περισσότερα προβλήματα (και ευκαιρίες), αλλά εξακολουθούν να αποτελούν προπύργια της μοντέρνας εποχής, και στους πληθυσμούς της υπαίθρου που βλέπουν τα προβλήματα των άλλων με έναν φόβο που οι άλλοι δεν αισθάνονται. Το είδαμε στην Αγγλία, το είδαμε στις ΗΠΑ: 60-70% η Κλίντον στα δυναμικά αστικά κέντρα / 60-70% ο Τραμπ στη βαθιά αμερικάνικη επαρχία. Αντίστοιχα στην
 περίπτωση του brexit ανάμεσα στο Λονδίνο και την Αγγλική επαρχία.

Τα αυτιά του διαβόλου είναι ορθάνοιχτα.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα, στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία, στην Ουγγαρία, στις ΗΠΑ, στην Πολωνία, σε όλο τον κόσμο, με την άνοδο ψευδεπίγραφων αριστεροδεξιών κινημάτων (ψευδεπίγραφα διότι όροι αυτοί είναι όροι της σύγχρονης εποχής, ενώ τα ίδια δεν είναι), στην Ελλάδα χαρακτηριστικά, κι ακόμη η άνοδος στις πιο καθυστερημένες περιοχές και κοινωνίες των θρησκευτικών νεομεσαιωνικών ισλαμιστικών κινημάτων, όλα τούτα ακολουθούν ένα παρόμοιο μοτίβο, ακόμη και λεξιλόγιο, που προοιωνίζει και εκδηλώνει κάτι πολύ βαθύτερο. Έρχονται από άλλον κόσμο, προέρχονται από άλλο σύστημα σκέψης. Είναι αυτή η τάξη της σκέψης που το γεννά πολύ διαφορετική από αυτήν της σύγχρονης εποχής που έθεσε τον "άνθρωπο" στο επίκεντρο της ενασχόλησης της ανθρώπινης σκέψης. Τη θεωρήσαμε αλαζονικά και ματαιόδοξα αιώνια, παρότι πρόσφατη και πρόσκαιρη.

Γι' αυτό και μοιάζουν όλα τούτα ακατανόητα με τους δικούς μας όρους. Δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά σε εμάς, όπως για παράδειγμα ο κομμουνισμός ή ο φασισμός είναι εξηγήσιμα φαινόμενα. Τούτα τα καινούργια κινήματα αντιπαλεύουν με ανεξήγητα επιχειρήματα και ξόρκια, και λοιδορούν ενστικτωδώς ως κατεστημένο που πρέπει να καταστραφεί οτιδήποτε προέρχεται από τα Φώτα και τον κλασικό κόσμο, πράγμα που ούτε ο κομμουνισμός ούτε ο φασισμός έκαναν.

Μούφερε στον νου τον ανατριχιαστικά προφητικό όσο και δυσοίωνο επίλογο από τις "Λέξεις και τα Πράγματα", του Μισέλ Φουκώ, όπου διαπιστώνει το εφήμερο της ενασχόλησης της ανθρώπινης σκέψης με αυτό που αποκαλείται άνθρωπος, μόλις δυο σύντομοι αιώνες:

"Εν πάση περιπτώσει, ένα είναι βέβαιο: ότι ο άνθρωπος δεν είναι ούτε το πιο παλαιό ούτε το πιο σταθερό πρόβλημα που τέθηκε στην ανθρώπινη γνώση. Παίρνοντας μια σχετική σύντομη χρονολόγηση και μια περιορισμένη γεωγραφική κατάτμηση — τον ευρωπαϊκό πολιτισμό από τον δέκατο έκτο αιώνα και δώθε — μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι εκεί ο άνθρωπος είναι μια όψιμη επινόηση. Η γνώση δεν πλανήθηκε επί μακρόν και στα σκοτεινά γύρω από αυτόν και τα μυστικά του. Όντως, ανάμεσα σε όλες τις τροποποιήσεις πού επηρέασαν τη γνώση των πραγμάτων και της τάξης τους, τη γνώση των ταυτοτήτων, των διαφορών, των χαρακτήρων, των ισοδυναμιών, των λέξεων — κοντολογίς, μέσα σε όλα τα επεισόδια αυτής της βαθειάς ιστορίας του "Ίδιου" —  ένα μόνο, εκείνο που ξεκίνησε πριν ενάμιση αιώνα και βαίνει ίσως προς το κλείσιμό του, άφησε να φανεί η φιγούρα του ανθρώπου. Και αυτό πάλι διόλου δεν ήταν απελευθέρωση μιας παλαιάς ανησυχίας, πέρασμα στη φωτισμένη συνείδηση μιας χιλιόχρονης μέριμνας, προσέγγιση στην αντικειμενικότητα εκείνου που επί μακρόν είχε παραμείνει δέσμιο πίστεων ή φιλοσοφιών. Ήταν το αποτέλεσμα μιας μεταβολής μέσα στη θεμελιώδη διάταξη της γνώσης. Ο άνθρωπος είναι μια επινόηση, της οποίας την όψιμη ημερομηνία εύκολα καταδείχνει η αρχαιολογία της σκέψης μας. Και ίσως το προσεχές τέλος της.

Αν αυτή η διάταξη της γνώσης εξαφανιζόταν όπως εμφανίστηκε, αν κατέρρεε εξαιτίας κάποιου συμβάντος, του οποίου μάλιστα μπορούμε να προαισθανθούμε τη δυνατότητα, του οποίου όμως δεν γνωρίζουμε για την ώρα ούτε τη μορφή ούτε την υπόσχεση, όπως συνέβη στην καμπή του δέκατου όγδοου αιώνα με τις βάσεις της κλασικής σκέψης — τότε μπορούμε όντως να στοιχηματίσουμε ότι ο άνθρωπος θα έσβηνε, όπως ένα πρόσωπο από άμμο στο ακροθαλάσσι."

Μισέλ Φουκό, "Οι λέξεις και τα πράγματα", 1966, εκδ. ΓΝΩΣΗ


Αδιάκριτες οι βουλές του νου μας, αλλά αισθάνομαι πως ο χειμώνας είναι ήδη εδώ.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Tuesday, November 8, 2016

God bless America! Zeus bless the world!


Share/Bookmark
Ο περίφημος χρυσός αιώνας της κλασικής Αθήνας, εκείνη η μοναδική στιγμή του big bang, που μερικές δεκάδες χιλιάδες ελεύθεροι άνθρωποι έστρεψαν την ιστορία της ανθρωπότητας σε ό,τι είμαστε σήμερα, δεν υπήρξε καν ένας αιώνας στ' αλήθεια. Κράτησε περίπου δυο γενιές, σκάρτα 60 χρόνια. Από το τέλος των Περσικών πολέμων το 480 π.Χ. ως λίγο μετά το 430 π.X. με την άνοδο των λαϊκισμών.

Ο Κλέων, γιος του Κλεαινέτη βυρσοδέψης το επάγγελμα, εμφανίσθηκε στην πολιτική σκηνή ως αντίπαλος του Περικλή. Μετά τον θάνατό του (429 π.Χ.) με χυδαίες πολιτικές επιθέσεις και έναν βάρβαρο λόγο απέκτησε μεγάλη επιρροή στις μεσαίες κυρίως τάξεις της αρχαίας Αθήνας. Πολεμοχαρής, εξελέγη στρατηγός κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου (428 π.Χ.-422 π.Χ.) και αρχηγός της παράταξης κατά της ειρήνης. Μεγαλομανής και ανίκανος, ανέλαβε την ηγεσία στρατιωτικών επιχειρήσεων του ισχυρότερου στρατού της εποχής και τις οδήγησε στην καταστροφή.

Το 424 π.Χ. εκμεταλλεύτηκε τη στρατηγική ικανότητα του συστρατήγου του Δημοσθένη, αιχμαλώτισε τη σπαρτιατική φρουρά της νήσου Σφακτηρίας και την επέδειξε στην Αθήνα με έπαρση σαν να είχε καταλάβει τη Σπάρτη. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του αποδείχτηκαν καταστροφικές για την Αθήνα. Ηττήθηκε κάτω από τα τείχη της Αμφίπολης, όπου και σκοτώθηκε το 422 π.Χ.

Ο Αριστοφάνης προσπάθησε να συμβουλέψει τους Αθηναίους, να αποτρέψει την καταστροφή. Στους "Ιππείς" ο μεγάλος κωμικός στρέφεται ευθέως κατά του Κλέωνα, που ενσαρκώνει ο χαρακτήρας του κατεργάρη και ραδιούργου Παφλαγόνα, χαμερπής, αμαθής, δειλός και φιλοχρήματος.

Ο χρησμός, που έχει καλά φυλαγμένο ο Παφλαγόνας, λέει ότι ο αχρείος θα χαθεί από έναν πωλητή σαλαμιών. Ο Αγοράκριτος, ο αλλαντοπώλης, πλησιάζει τους δύο δούλους. Ο Δημοσθένης και ο Νικίας τον πείθουν ότι αυτός είναι ο άξιος διεκδικητής της εξουσίας. Εκείνη τη στιγμή βγαίνει από το σπίτι, οργισμένος ο Παφλαγόνας. Ο Αγοράκριτος στην αρχή τρομοκρατείται, αλλά έρχονται σε συμπαράστασή του οι Ιππείς. Ο καβγάς ανάβει για τα καλά. Ο Παφλαγόνας και ο Αγοράκριτος αλληλοκατηγορούνται. Οι Ιππείς κατηγορούν τον Παφλαγόνα για ψεύτη, δόλιο, απατεώνα και κλέφτη. Οι συκοφαντίες δίνουν και παίρνουν. Ο Παφλαγόνας υπερηφανεύεται ότι κανείς δεν τον περνάει στην αδιαντροπιά. Οι δύο άντρες τρέχουν στη Βουλή για να καταδώσει ο ένας τον άλλον και να πάρουν με το μέρος τους την εύνοια του λαού. Ο Αγοράκριτος νικάει τον Παφλαγόνα. Και οι δύο έταξαν στον λαό και κέρδισε αυτός που έδωσε περισσότερα. Ο Παφλαγόνας δεν μπορεί να το χωνέψει ότι έχασε. Και οι δύο πάνε έξω από την πόρτα του Δήμου. Τον καλούν να βγει από το σπίτι του και του λένε πόσο τον αγαπούν. Γίνεται ένας διαγωνισμός στα λόγια για να αποδείξουν ποιος νοιάζεται περισσότερο. Ο Αγοράκριτος κατακτά και τον Δήμο. Οι δύο άντρες φέρνουν χρησμούς, ύστερα φέρνουν από ένα καλάθι γεμάτο με διάφορα τρόφιμα. Συνεχίζουν ποιος θα καλοπιάσει πιότερο τον Δήμο. Μέχρι που ο Παφλαγόνας παραδέχεται την ήττα του. Με τη νίκη του Αγοράκριτου, η Αθήνα αποκτά την παλιά της αίγλη. Ο Αγοράκριτος χαρίζει στον Δήμο την τριαντάχρονη συνθήκη που είχε φυλακισμένη ο Παφλαγόνας.(πηγή wiki).

Λίγο αργότερα ο Αλκιβιάδης, το εύπορο τσόλι που σκανδάλιζε με τα κατορθώματά του τους συμπολίτες του, πείθει τους Αθηναίους να εκστρατεύσουν στη Σικελία, με τον ανθό των νέων και του στόλου τους. Η τραγική συνέχεια είναι γνωστή και σφράγισε τη μοίρα της πόλης και του αρχαίου κόσμου.

Μερικοί λένε φταίει η έλλειψη παιδείας. Ίσως έχει μια δόση αλήθειας. Αλλά στις Δημοκρατίες και η παιδεία ακόμη υπόκειται στην πίεση των πολιτών να αποφύγουν τον πόνο να θυμούνται το τρομερό. Δυο γενιές ειρήνης, ευημερίας και ισχύος υπήρξαν αρκετές για να σβήσουν από τη μνήμη των ανθρώπων την αστάθεια της μοίρας τους, ακόμη και στην Αθήνα του Αισχύλου, του Σοφοκλή, του Ευριπίδη, του Αριστοφάνη, του Δημοσθένη, του Θουκυδίδη, του Περικλή…

Και εντέλει, όταν οι άνθρωποι λησμονούν το φοβερό, όταν αισθάνονται ως βεβαιότητες αυτό που είναι απλώς μια κατάκτηση, στο ίδιο μοτίβο πάντα έκτοτε, δυο γενιές ειρήνης κι ευημερίας, όταν ανοίγουν τα αυτιά του διαβόλου, έρχεται η ώρα του κάθε Κλέωνα, του κάθε Αλκιβιάδη, του κάθε Φάραντζ, του κάθε Ορμπάν, του κάθε Λεπέν, κάθε Ιγκλέσιας, κάθε Τσίπρα, κάθε Trump, κάθε θαυμαστή του Πούτιν… και του μεγάλου Πέρση, Μακεδόνα ή Ρωμαίου.

Ελπίζω κι εγώ, όπως κι ο Αριστοφάνης, έστω σε κάποιον αλλαντοπώλη ή και σε μια αλλαντοπώλισσα. Ίσως επί ματαίω. Αλλά ελπίζω.

God bless America! Zeus bless the world!

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος