Όποιος μιλάει ως ειδήμων, μέγας κριτής, και εκφωνεί ηθικοπλαστικούς δεκάρικους για τεράστιες ομάδες ανθρώπων, που ορίζονται ως τέτοιες με βάση ένα χαρακτηριστικό τους από τα εκατοντάδες που έχουμε τα ανθρώπινα όντα στο πνεύμα μας, με αφορμή δράσεις μερικών που δηλώνουν ότι ανήκουν στις ομάδες αυτές, με τις οποίες όμως ομάδες ο κάθε Μέγας Κριτής δεν είχε καμιά ουσιαστική συναναστροφή, δεν ταξίδεψε στον τόπο ή στο χωριό τους (ως ταξιδιώτης, όχι ως γίδι), δεν φιλοξενήθηκε στο σπίτι τους, δεν κάθισε στο τραπέζι τους, δεν κοινώνησε τα όνειρά τους και τους φόβους τους, δεν μοιράστηκε την αγκαλιά τους, δεν είχε καμιά ουσιαστική επαφή τέλος πάντων μαζί τους, μήτε βιωματική, μήτε επιστημονική, είτε αυτοί είναι οι «Βέλγοι», οι «Άγγλοι», οι «Τούρκοι», οι «Ρώσοι», οι «Αμερικάνοι», οι «Τσιγγάνοι», οι «Γερμανοί», οι «Χριστιανοί», οι «Μουσουλμάνοι», οι «Ανατολίτες» και πάει λέγοντας, να είστε σίγουροι πως ο κήρυκας αυτός περιγράφει κάτι αποκλειστικά δικό του.
Όχι πως δεν υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά μεγάλων ομάδων ανθρώπων, όσο και χιλιάδες άλλα που τους διαφοροποιούν. Όπως όλους μας. Οι κοινωνικές επιστήμες (η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία, η ιστορία, η οικονομία ακόμη) έχουν αναπτύξει εργαλεία ανάλυσης και κατανόησης των περίπλοκων συστημάτων και τάσεων που αναπτύσσονται σε συγκεκριμένες συνθήκες και παράγουν προκοπή ή βία, και θέλει κόπο, προσπάθεια και μέθοδο, κι όχι εντυπώσεις, για να γίνουν κατανοητές στην έκταση και στο μέγεθος που τους αντιστοιχεί, όπως και στη σημασία και προέλευσή τους.
Όταν ακούτε όμως λόγια με μεγάλο πάθος και αισθάνεστε σχεδόν απτό τον καταπιεσμένο πόθο των Δημόσιων Κηρύκων, για κάθε θέμα, το μόνο πράγμα δηλαδή που μπορεί να ξυπνήσει και εκτονώσει τη συμμετρική παθολογία τους στο κρεβάτι του μεγάλου ψυχαναλυτή, του κοινού, που ακούει αποχαυνωμένο αυνανιζόμενο σε έκσταση, μην έχετε καμιάν αμφιβολία πως, όποιος και νάναι, ό,τι και να λέει, δεν είναι αντικειμενικές και ψύχραιμες διαπιστώσεις τα λόγια του, δεν περιέχουν προβληματισμό, αναθεώρηση, σκέψη.
Βγάζει αυτό που περιέχει μέσα του, τις βαθιές φοβίες και τα τραύματα, τις ελλείψεις, τις εικόνες που τον στοίχειωσαν, την αισθητική του ενδεχόμενα, που θεωρεί καθολική, τον φόβο του για τις αράχνες, τις κατσαρίδες (με αυτές το παθαίνω κι εγώ), τα ύψη, τις γυναίκες, τους άντρες, κ.ο.κ. Αυτό που χτίζει ο ιεροκήρυκας δημόσια άθελά του, ζωγραφίζοντας ένα γενικευμένο κακό που το αποδίδει σε εκατομμύρια συνανθρώπους του, είναι μηχανικά και ασυνείδητα το δικό του πορτραίτο, η εικόνα της δικής του ψυχής, όπως αυτή αντανακλάται στο σκοτεινό πορτραίτο αυτών που έχει φανταστεί. Αναριγεί το είναι του από έπαρση απέναντι στον σκοτεινό εαυτό του και τους φόβους του, που τους νικά κάθε φορά που βρίσκει μια επιβεβαίωση, έστω και περιστασιακή, έστω και ακραία, της εικόνας της ψυχής του που φοβάται. Όλα τούτα τον συγκλονίζουν (και συγκλονίζουν πολλούς), τον δονούν ολάκερο (μας δονούν) σε έναν δημόσιο οργασμό κοινό με το αντικείμενο της φοβίας του και με τους ακροατές του.
Μέχρις όταν περάσουν οι φούριες, να μείνει μόνος, κι αν είναι τυχερός, αν είμαστε τυχεροί, να βρούμε εκεί εγκαταλειμμένο στα τρίσβαθα της ψυχής μας το μικρό αυτό έλκηθρο, το rosebud, που μας στοιχειώνει, στο κυνήγι της επιβεβαίωσης, της εξουσίας, μέσα από τη μοναδική αλήθεια μας, όπως τον κάθε μικρό ή μεγάλο πολίτη Κέιν.
Όχι πως δεν υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά μεγάλων ομάδων ανθρώπων, όσο και χιλιάδες άλλα που τους διαφοροποιούν. Όπως όλους μας. Οι κοινωνικές επιστήμες (η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία, η ιστορία, η οικονομία ακόμη) έχουν αναπτύξει εργαλεία ανάλυσης και κατανόησης των περίπλοκων συστημάτων και τάσεων που αναπτύσσονται σε συγκεκριμένες συνθήκες και παράγουν προκοπή ή βία, και θέλει κόπο, προσπάθεια και μέθοδο, κι όχι εντυπώσεις, για να γίνουν κατανοητές στην έκταση και στο μέγεθος που τους αντιστοιχεί, όπως και στη σημασία και προέλευσή τους.
Όταν ακούτε όμως λόγια με μεγάλο πάθος και αισθάνεστε σχεδόν απτό τον καταπιεσμένο πόθο των Δημόσιων Κηρύκων, για κάθε θέμα, το μόνο πράγμα δηλαδή που μπορεί να ξυπνήσει και εκτονώσει τη συμμετρική παθολογία τους στο κρεβάτι του μεγάλου ψυχαναλυτή, του κοινού, που ακούει αποχαυνωμένο αυνανιζόμενο σε έκσταση, μην έχετε καμιάν αμφιβολία πως, όποιος και νάναι, ό,τι και να λέει, δεν είναι αντικειμενικές και ψύχραιμες διαπιστώσεις τα λόγια του, δεν περιέχουν προβληματισμό, αναθεώρηση, σκέψη.
Βγάζει αυτό που περιέχει μέσα του, τις βαθιές φοβίες και τα τραύματα, τις ελλείψεις, τις εικόνες που τον στοίχειωσαν, την αισθητική του ενδεχόμενα, που θεωρεί καθολική, τον φόβο του για τις αράχνες, τις κατσαρίδες (με αυτές το παθαίνω κι εγώ), τα ύψη, τις γυναίκες, τους άντρες, κ.ο.κ. Αυτό που χτίζει ο ιεροκήρυκας δημόσια άθελά του, ζωγραφίζοντας ένα γενικευμένο κακό που το αποδίδει σε εκατομμύρια συνανθρώπους του, είναι μηχανικά και ασυνείδητα το δικό του πορτραίτο, η εικόνα της δικής του ψυχής, όπως αυτή αντανακλάται στο σκοτεινό πορτραίτο αυτών που έχει φανταστεί. Αναριγεί το είναι του από έπαρση απέναντι στον σκοτεινό εαυτό του και τους φόβους του, που τους νικά κάθε φορά που βρίσκει μια επιβεβαίωση, έστω και περιστασιακή, έστω και ακραία, της εικόνας της ψυχής του που φοβάται. Όλα τούτα τον συγκλονίζουν (και συγκλονίζουν πολλούς), τον δονούν ολάκερο (μας δονούν) σε έναν δημόσιο οργασμό κοινό με το αντικείμενο της φοβίας του και με τους ακροατές του.
Μέχρις όταν περάσουν οι φούριες, να μείνει μόνος, κι αν είναι τυχερός, αν είμαστε τυχεροί, να βρούμε εκεί εγκαταλειμμένο στα τρίσβαθα της ψυχής μας το μικρό αυτό έλκηθρο, το rosebud, που μας στοιχειώνει, στο κυνήγι της επιβεβαίωσης, της εξουσίας, μέσα από τη μοναδική αλήθεια μας, όπως τον κάθε μικρό ή μεγάλο πολίτη Κέιν.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment