Friday, August 29, 2014

Επιστρέφοντας από την επικράτεια της monachus monachus


Share/Bookmark
Πεντακόσια περίπου από αυτά τα θαυμάσια, έξυπνα και κάπως ανθρωπόμορφα θηλαστικά, που κάποτε αφθονούσαν στη Μεσόγειο, έχουν απομείνει στον πλανήτη. Τα πιο πολλά, περίπου τέσσερις εκατοντάδες, ζουν στο θαλάσσιο πάρκο των βόρειων Σποράδων. Το όνομά τους, «φώκια μοναχός», τους το χάρισε ο φυσιοδίφης Johann Hermann, το 1779, ο οποίος είδε μία δύσμοιρη φώκια σε ένα σόου τσίρκου στο Στρασβούργο και το ταύτισε με τις περιγραφές που υπήρχαν, για ένα είδος γνωστό ως «μοναχός της Μασσαλίας». Όχι λόγω του μοναχικού του χαρακτήρα αλλά λόγω του σχήματος της κεφαλής, που αόριστα θυμίζει καλογερικό καλυμαύχι.

Έτσι το λοιπόν συμπληρώθηκαν τρεις εβδομάδες εκτός διαδικτύου, στην επικράτεια των ανέμων, των αργόσυρτων ημερών, που κυλούν στην επιφάνεια του νερού νωχελικά, στην αρμύρα και τα θαλασσινά τοπία, τόσο αλλιώτικα από τα στεριανά.

Η στεριά αποκαλύπτεται διαφορετική όταν την παρατηρήσεις απέξω, από την πλευρά της θάλασσας, από το ξένο στο είδος μας υδάτινο στοιχείο, που τόσο μας συνεπαίρνει όσο και αγνοούμε. Η ομορφιά και η αγριάδα, δάση, ακτές, βουνά, παραλίες αλλά και οι ανοιχτές πληγές του ελλαδικού τοπίου των καταπατημένων αιγιαλών, της δόμησης παντού, των τεσσάρων στρεμμάτων, άσπρα παράταιρα κουτάκια σαν λευκή ιλαρά. Μάταια κι ανώφελα τα πιο πολλά. Κατοικημένα λίγες μέρες τον χρόνο, μαρτυρία της φλύαρης ματαιοδοξίας της ράτσας μας, που αισθάνεται ανασφαλής στο φευγαλέο της ύπαρξής της, στο επαρχιώτικο τσόφλι της σάρκας της, κι αρπάζεται απ’ τα μπετά. Γραπώνεται στους βράχους, στα δάση και στα ακρογιάλια σαν στρειδώνα.

Μας γλιστράει η ομορφιά του τόπου σε έναν αναστραμμένο καθρέφτη. Κυριευμένοι από τον φόβο του κενού, ασυμφιλίωτοι με τη δική μας φευγαλέα ύπαρξη, πασχίζουμε να διαιωνιστούμε (μάταια) καταναλώνοντας τον περίγυρο. Σε αντίθεση με τα τοπία της Αμερικής, κατοικημένα από φευγαλέες ξύλινες και αναλώσιμες κατασκευές, ακόμη και από αρκετά εύπορους ιδιοκτήτες, σπαρμένα με τροχόσπιτα και με σκηνές, εμείς βιαζόμαστε να χαράξουμε το όνομά μας στο τοπίο, στραβά κουτσά, όπως μαθαίνουμε από μικροί, γρατζουνώντας στα παγκάκια, στις σπηλιές, στα μνημεία. Να χαράξουμε τον καημό, τους έρωτές μας, τα πάθη μας, με φωτιές, μαρκαδόρους και τσιμέντο.

Έτσι, λοιπόν, όταν βγεις στην απέξω (εκεί που ίσως ανήκει η δική μου ράτσα) φαίνονται όλα πιο καθαρά. Σαν πάρεις μια απόσταση. Όταν κοιτάξεις από το ξένο στοιχείο, πέρα από τους κάβους. Από τον άλλο τόπο. Όταν κοιτάς ως πρόσφυγας, σαν μετανάστης, σαν ξένος σε αλλότρια επικράτεια με άλλους ρυθμούς και άλλους χρόνους, σου φανερώνεται η δική σου όψη και ο δικός σου τόπος, με απρόβλεπτες λεπτομέρειες, άλλες οπτικές, διαφορετική ακρίβεια.

Βγήκα κι από το διαδίκτυο, τούτο το βιβλίο των ψηφιακών και ασώματων φίλων. Δισεκατομμύρια bits κύλησαν στις λεωφόρους του δικτύου, στους νευρώνες των μέσων, αμέτρητες πληροφορίες, άπειρες λέξεις, στις οθόνες και τα αυτιά τούτες τις μέρες χωρίς να με αγγίξουν. Πόσες αλήθεια θα είχαν κάτι σπουδαίο να μας πουν; Πόσες προορίζονται να επιβιώσουν μέσα μας; Να μας χαράξουν κάπως; Πόσες κουβαλάνε μια πρέζα αιωνιότητας ή έστω μια δόση διάρκειας; Πόσες αντέχουν όσο κι ένας στίχος του Σκαρίμπα, που μας κοιτάει από την παλιά Χαλκίδα και μετράει τη σκιά μας που απομακρύνεται στους δρόμους και τους ορίζοντες, σαν τον εκπεσμένο άγγελο, τον ευγενή ζητιάνο, κείνο το θείο τραγί που γονιμοποιεί με το σπέρμα του;

Πορευόμαστε φλυαρώντας, αμολούμε διαρκώς άβουλες λέξεις, σπέρνουμε θόρυβο, μην και κοιτάξουμε το πρόσωπό μας. Κάνουμε πως αγνοούμε τον καιρό που περνά, το σπουδαίο που αδιαφορεί για την πάρτη μας. Kαι καταλήγουμε ναυαγισμένοι, σαν εκείνο το ομώνυμο ναυάγιο της Αλοννήσου, μεταμορφωμένοι σε ύφαλο που ξανακερδίζει η ζωή. Ισχυρότερη, πανούργα και πολύχρωμη απέναντι στις μονόχρωμες εμμονές μας.

Τρεις βδομάδες με το βλέμμα των άλλων, τρεις βδομάδες απόσταση, λίγη πολύτιμη σιωπή, με σύννεφα, θάλασσα κι αλάτι, σαν εκείνα τα ελάχιστα ζώα στην ακρούλα αυτή της Μεσογείου. Tα τελευταία του είδους τους, που αγωνίζεται δίχως να το γνωρίζει (ή μήπως το ξέρει;) να μη σβήσει για πάντα από το πρόσωπο της γης. Όπως έσβησαν πολλά άλλα είδη, φυλές, έθνη, πολιτισμοί ολάκεροι. Kάποιοι χωρίς ίχνος κανένα, χωρίς να μεταλλαχθούν σε κάτι άλλο. Διακόπηκε η γενιά τους δίχως μνήμη, χωρίς νόημα.

Τρεις βδομάδες από κάβο σε κάβο, μελαγχολική και ρεαλιστική πορεία για την επιστροφή στην επικράτεια των διαλόγων της σιωπής.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Saturday, August 9, 2014

Κακό για την Τουρκία, κακό για την Ευρώπη


Share/Bookmark
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δείχνει πλέον ότι έχει κάνει την επιλογή του, στο δίλημμα για το οποίο μιλούσα μερικούς μήνες πριν στο άρθρο μου "Οι παραμορφωτικοί καθρέφτες των εξεγέρσεων" για τις συγκρούσεις στη γειτονική χώρα τον Μάιο του 2013.

Η σταδιακή μετατροπή της Τουρκίας σε χώρα με προεδρικού τύπου πολίτευμα, με την αναμενόμενη εκλογή του στην Προεδρία, ελάχιστα ομοιάζει προφανώς στην Αμερικανική προεδρική Δημοκρατία και σίγουρα απομακρύνει ταχύτατα τη χώρα από τα Ευρωπαϊκά πρότυπα. Τη φέρνει σταδιακά πιο κοντά στις προσωποκεντρικές προεδρικές μετασοβιετικές «Δημοκρατίες» τύπου Καζακστάν, Ρωσίας, Τουρκμενιστάν, με μια δόση από μπααθικές Προεδρικές «Δημοκρατίες» τύπου Συρίας, Ιράκ.

Η απόρροια της εκτελεστικής εξουσίας από ένα πρόσωπο απευθείας εκλεγμένο δημιουργεί μια μονοδιάστατη αυτοκρατορική φιγούρα με μεταφυσικές αναφορές και αποκλείει τις λεπτές αποχρώσεις της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Βρίσκεται μακριά από την Ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική παράδοση και είναι εγγύτερη στις Οθωμανικές σουλτανικές καταβολές.

Στην Ευρώπη ακόμη και η παραδοσιακά μοναρχική Γαλλία ( η χώρα που αποκεφάλισε έναν βασιλιά για να σταθεροποιηθεί από έναν Πρόεδρο), μετρίασε σημαντικά την Προεδρική της δομή, ειδικά με τις τελευταίες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας τον ρόλο του Πρωθυπουργού και του κοινοβουλίου και περιορίζοντας τη θητεία του Προέδρου. Χωρίς να έχει ακόμη όμως κατορθώσει να μετασχηματιστεί αρκετά ώστε να βρει λύση στο πολιτικό της πρόβλημα, που είναι ακριβώς η πόλωση που δημιουργεί η Προεδρική εκλογή, που εμποδίζει την ανάδυση νέων δυνάμεων με σαφείς και διακριτές πολιτικές και τη δημόσια σύγκρουση και σύνθεσή τους.

Οι ΗΠΑ είναι μια περίπτωση μη συγκρίσιμη. Η πολιτική παράδοση είναι πολύ διαφορετική και, κυρίως, η δομή εξουσίας. Οι πατέρες του αμερικάνικου έθνους φρόντισαν να εισαγάγουν πολύ βασικούς θεσμικούς περιορισμούς στην Προεδρική ισχύ: σύντομη Προεδρική θητεία και μία μοναδική δυνατότητα επανεκλογής, ένα πολύ ισχυρό Κογκρέσο με πλήρη νομοθετική και ελεγκτική εξουσία, με πλήρη έλεγχο των Οικονομικών του Κράτους και δυνατότητα impeachment του Προέδρου, ισχυρότατο και ισόβιο Ανώτατο Δικαστήριο. Και πάρα πολύ ισχυρό κράτος δικαίου με αλληλοελεγχόμενες εξουσίες και ανεξάρτητες Υπηρεσίες, καθώς και πολύ αυστηρή θεσμική προστασία των ελευθεριών των πολιτών απέναντι στην Κυβέρνησή τους.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ λειτουργούν με βάση ένα Ομοσπονδιακό σύστημα, στο οποίο μεγάλο μέρος της εξουσίας ασκείται από τις Πολιτείες και τους Δήμους, που δεν επιτρέπει την ακραία υπερσυγκέντρωση των εξουσιών, όπως στην περίπτωση μη ομοσπονδιακών κρατών με συγκεντρωτική δομή. Με την αντίστοιχη συγκέντρωση του ανεξέλεγκτου, του μεταφυσικού, της προσωπολατρίας, της διαφθοράς, εντέλει της παρακμής που αυτό συνεπάγεται. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όμως, το σύστημα άγγιξε κάποιες στιγμές τα θεσμικά όριά του, όπως με τις εκβιαστικές πρακτικές που έφεραν στα όριά τους τους βαθύτατους δημοκρατικούς θεσμούς της Αμερικανικής Δημοκρατίας στην περίοδο της καταστροφικής και ιδεοληπτικής Προεδρίας Bush – Cheney.

Στην περίπτωση της Τουρκίας, όμως, η επιχειρούμενη μεταπήδηση του αμφιλεγόμενου ηγέτη στην Προεδρία και η φιλοδοξία μετατροπής της σε επίκεντρο της εξουσίας, σε συνδυασμό με όλη την πολιτεία του κ. Ερντογάν, μάλλον επιβεβαιώνουν τη χειρότερη των προβλέψεων. Ο πεισματάρης συντηρητικός ποδοσφαιριστής ξεμπλόκαρε το σύστημα από τον παρακμιακό εγκλεισμό του στην ακινησία που επέβαλαν τα στρατιωτικοδικαστικά μαντρόσκυλα που εγκατέστησε ο Κεμάλ για να διασφαλίσουν τον εξευρωπαϊσμό και τον λαϊκό χαρακτήρα της χώρας, αλλά τελικά κατέληξαν (όπως κάθε μαντρόσκυλο) να διασφαλίζουν τη δική τους επιβίωση ως προνομιακό σύστημα εξουσίας.

Όταν όμως τελικά επικράτησε αυτός στην εξουσία, ο μεταρρυθμιστικός του οίστρος στούμπωσε, η δημοκρατική φιλοδοξία υποχώρησε, όπως κάθε αυταρχικού, δηλαδή πεπεισμένου για μια μεταφυσική αλήθεια του έθνους του, η οποία φυσικά εκπροσωπείται από τον ίδιο και μόνο.

Καλή, λοιπόν, η Δημοκρατία όσο υπηρετεί το δικό του προσωπικό όραμα μιας συντηρητικής και ημισουλτανικής Τουρκίας, σε μόνιμο έλεγχο από το κόμμα του, χωρίς ουσιαστικές δημοκρατικές εναλλαγές.

Η Δημοκρατία για κάθε αυταρχικό (τύπου Πούτιν, Ερντογάν, Ασάντ και πάει λέγοντας) δεν είναι ένα σύστημα αξιών και πεποιθήσεων, δεν είναι η ανοιχτή κοινωνία με σταθερούς θεσμούς, που μετατοπίζεται από τη μια στην άλλη άποψη με την ελεύθερη και ισότιμη σύγκρουση ιδεών και πεποιθήσεων. Δεν είναι το σύστημα εκείνο που διασφαλίζει την ισχύ μιας κοινωνίας μόνο όσο σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε πολίτη και καλλιεργεί την επίπονη και τεκμηριωμένη αμφισβήτηση των βεβαιοτήτων, δηλαδή την ελεύθερη σκέψη και την ανθρωπιστική Παιδεία.

Στο μυαλό των αυταρχικών η Δημοκρατία είναι ένα εργαλείο για την απόκτηση και άσκηση προσωπικής εξουσίας για το "καλό" όλων. Είναι μια προέκταση του πατριαρχικού ή φεουδαρχικού Εγώ τους. Το μέσο για την ολοκλήρωση ενός οράματος που, κατά την γνώμη τους, είναι και το όραμα ενός έθνους. Είναι η Δημοκρατία του Πατερούλη και κάθε πατερούλη.

Στο άρθρο μου κατέληγα πως η κύρια μέριμνα κάθε δημοκράτη ηγέτη είναι να βρει, να στηρίξει και να επινοήσει ακόμη την αντιπολίτευση εκείνη που θα είναι ικανή να συνεχίσει το έργο του χωρίς τον ίδιο. Να διώξει έγκαιρα το παιδί από το σπίτι, ώστε να του παραδώσει τα κλειδιά και το μέλλον το νωρίτερο δυνατό, όταν αυτό θα διεκδικήσει να τον αντικαταστήσει. Να "ενηλικιώσει" τη χώρα.

Τελικά, ο δρόμος που φαίνεται να επιλέγει ο Ερντογάν δεν είναι αυτός.

Κακό για την Τουρκία, κακό για την Ευρώπη, κακό για την Ελλάδα.

Απομένει να φανεί εάν η διχασμένη και αντιφατική Τουρκική κοινωνία, και ιδιαίτερα η μειοψηφική ακόμη, αλλά φανερά ενισχυμένη και περισσότερο άφοβη πλέον, δυτικότροπη και σχετικά φιλελεύθερη μεσαία τάξη και κυρίως οι νεότερες μορφωμένες γενιές, θα δεχτούν αυτή την προοπτική αμαχητί.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος







Friday, August 8, 2014

Οι δύο όψεις της ερήμου


Share/Bookmark
Στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή μαίνονται συγκρούσεις με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, ένας παροξυσμός παράλογης βίας που έχει ισοπεδώσει πόλεις ολόκληρες, όπως τη Συριακή Χομς. Έχει δημιουργήσει εκατομμύρια πρόσφυγες, που περιπλανιώνται στη γη του κανενός, σε αυτό που κάποτε υπήρξε ο τόπος, η γειτονιά, η χώρα τους, και πιο πέρα σε απέραντα στρατόπεδα. Αλλά και στους δρόμους και τις θάλασσες, ψάχνοντας ένα απάγκιο γι' αυτό που κάποτε υπήρξε η ζωή τους, κάτι ανθρώπινο που να μοιάζει με σπίτι, μια αγκαλιά και δυο λέξεις από τους αγαπημένους τους.

Πιο δίπλα αδιάλλακτοι φανατικοί βομβαρδίζουν σχολεία σε μια υπαίθρια φυλακή, ενώ άλλοι απαγάγουν και σκοτώνουν εφήβους. Φευγαλέες εξουσίες δημιουργούνται κι αποσυντίθενται στην περιοχή που γέννησε μερικούς από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της ανθρωπότητας. Ορδές βαρβάρων θερίζουν ανθρώπους, τεκμήρια, μνημεία και μνήμες. Άλλοι, λίγο βορειότερα, καταρρίπτουν επιβατηγά αεροπλάνα και καταδιώκουν όσους θέλουν να ξεφύγουν από το αυταρχικό τους όραμα κοιτώντας προς την παλιά Ευρώπη.

Λίγο πιο κάτω, όμως, μετά το μεγάλο φράγμα της Σαχάρας, που καλύπτει όλη τη βόρεια Αφρική ως τις ακτές της Μεσογείου, νοτιότερα, στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, η κατάσταση γίνεται κάθε μέρα σοβαρότερη για το ανθρώπινο είδος.

Τα κρούσματα του θανατηφόρου ιού Έμπολα, που κρατούσε φυλακισμένο η φύση σε κάποιον φυσικό ξενιστή με τον οποίο ο homo sapiens έρχεται όλο και πιο συχνά σε επαφή, αυξάνουν. Σε χώρες με ελάχιστες υποδομές και ασταθή καθεστώτα, όπως η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία (που κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης), πρέπει να αντιμετωπιστεί μια ακραία κατάσταση που βάζει σε κίνδυνο εκατομμύρια ζωές. Τα κρούσματα στο Λάγος, την πρωτεύουσα της Νιγηρίας, μια μέγα-πόλη με 21 εκατομμύρια κατοίκους, είναι πολύ ανησυχητικά.

Σήμερα οι ειδικοί εμπειρογνώμονες από όλον τον κόσμο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συνεδριάζουν στη Γενεύη της Ελβετίας για να λάβουν αποφάσεις για την απάντηση στην επιδημία. Αύριο θα ανακοινωθεί εάν ο Π.Ο.Υ. θα κηρύξει Συναγερμό Διεθνούς Υγειονομικής Απειλής (Public Health Emergency of International Concern) και τα αντίστοιχα μέτρα.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ ανέβασε τον συναγερμό στο επίπεδο 1 της εξαβάθμιας κλίμακας, για πρώτη φορά από το 2009, αποκτώντας πρόσβαση σε όλα τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση της απειλής.

Βόρεια από τη μεγάλη λωρίδα ερήμου, η ασθένεια της ανθρώπινης ηλιθιότητας: ο φανατισμός κι ο εθνικισμός. Νοτιότερα, η δύναμη αποσύνθεσης της ίδιας της ζωής δημιουργεί χάος και θάνατο, σε πληθυσμούς που εμείς οι ίδιοι εγκαταλείψαμε (όταν δεν σπρώξαμε) στη μιζέρια και αγγίζει τη βιολογική μας υπόσταση. Κι έτσι η ίδια η φύση ξαναγεννιέται πάντα νικήτρια στη δική της νέα τάξη, αυτή των επιζώντων.

Το εφιαλτικό σενάριο, να συναντηθούν το βόρειο και το νότιο κακό και να εμφανιστεί η ασθένεια σε χώρα που το κράτος, η οικονομία, η κοινωνική δομή, έχουν καταρρεύσει και βρίσκεται σε κατάσταση εμφυλίου, μπορεί άραγε να αποκλειστεί;

Κι εμείς οι Δυτικοί είχαμε την ψευδαίσθηση (και πολλοί την έχουμε ακόμη) πως διπλοκλειδώνοντας την πόρτα στην παράγκα μας είμαστε ασφαλείς. Πως μπορεί να επιβιώσουμε εν ειρήνη σε έναν κόσμο που είναι ένα ατέλειωτο πλέγμα από ρεύματα ζωής, από ποταμούς ανθρώπων, αγαθών και ιδεών, από σχεδόν συνεχείς διαπλεκόμενες πολιτείες. Λες κι οι πορτούλες μας μπορούν να αντισταθούν στο ελάχιστο στους ανέμους της φύσης και της ιστορίας. Λες και μπορεί να μείνει όρθιο το σπίτι μας όταν διαλύεται και μολύνεται ο οίκος του γείτονα. Τι φενάκη! Σαν να μη μάθαμε τίποτε από την ιστορία μας.

Υπό το φως του υποσαχάριου θανατικού, η βορειότερη τρέλα, ο φανατισμός κι ο εθνικισμός, μοιάζουν πράγματι σαν μια παιδική ασθένεια της ανθρωπότητας, όπως έλεγε ο Αλβέρτος Αϊνστάιν, κοιτώντας τη γη από το άπειρο του χρόνου που κι αυτός ακόμη στρεβλώνεται. Είναι, έλεγε ο μεγάλος φυσικός, κάτι σαν την ιλαρά του ανθρώπινου είδους.

Ένας ακόμη θανατηφόρος ιός εκτυφλωτικής βλακείας.



Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



______________

Νεώτερα:
Ο Π.Ο.Υ. κηρύσσει Συναγερμό Διεθνούς Υγειονομικής Απειλής 


Προγενέστερα για το ίδιο θέμα:
Φόρος τιμής


Ύψωσε τα λόγια σου και όχι τη φωνή σου
http://marketnews.gr/…/ypswse_ta_logia_sou_kai_oxi_th_fwnh_…




Ο κ. Τσίπρας τα κάνει όλα σωστά


Share/Bookmark
Ο κ. Τσίπρας τα κάνει όλα σωστά.

Μέχρι και στο Άγιον Όρος πήγε. Λίγο καθυστερημένα όμως. Tο κλίμα του Όρους δεν προσφέρεται για πρώτη επίσκεψη στην ηλικία του, αυτή της ωφελιμιστικής ωριμότητας. Βγάζει μια δόση κακογουστιάς. Κάτι σαν τις περιφορές εικόνων από το Βατοπέδι ή τον Σταυρό του ανεκδιήγητου Σαρτζετάκη.

Το θαυμαστό αυτό βουνό ευνοεί τους νεαρούς αμφισβητίες, τους εφήβους κάθε ηλικίας με διάθεση ερωτική και περιπετειώδη ή τους αναχωρητές. Όσους αναζητούν την ηρεμία της ψυχής τους, έχουν κάτι να πουν κι είναι έτοιμοι κάτι να ακούσουν.

Το δράμα του κ. Τσίπρα είναι όμως ακριβώς τούτο. Οι πράξεις του είναι ολόσωστες, καθώς πρέπει, πολιτικά ορθές, καλοκουρδισμένες. Παραμένουν όμως εκτός χρόνου, είναι σκουριασμένες, παρωχημένες, μυρίζουν μούχλα, βγαίνουν από τη ναφθαλίνη, σαν τις παλιές ξεπλυμένες φωτογραφίες με την «Παναγιά μαζί σου» στις νταλίκες και στα ταξί ή τις «Τρεις Χάριτες» στο καθιστικό της γιαγιάς. ‘Η ακόμη το σκρίνιο με την τηλεόραση των seventies. Όμορφα όλα τούτα με μια γλυκιά παλιοκαιρίτικη μελαγχολία. Ξεχασμένες εικόνες που ψάχνουν ένα ιστορικό λίφτινγκ σε ένα πρόσωπο που μοιάζει με αυτό του Ελληναρά σαραντάρη άλλης εποχής: λίγη μαγκιά, λίγος θυμός και κατσούφιασμα, κι ένα «έλα μωρέ, έχει ο Θεός». Το βαθύ πρόσωπο της ελληνικής συντήρησης που επιχειρεί να αναβαπτιστεί ως πρόοδος.

Ο κ. Τσίπρας μπορεί λοιπόν να κάνει τα πάντα σωστά ως πολιτικός, κατά πώς του τα συμβουλεύουν οι επικοινωνιολόγοι του. Μπορεί να κερδίσει και τις εκλογές ακόμη. Αυτό όμως δεν αλλάζει σε τίποτε το γεγονός ότι είναι ένας λάθος άνθρωπος που προσπαθεί κάπως άχαρα να παίξει έναν λάθος ρόλο.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος





Tuesday, August 5, 2014

Ύψωσε τα λόγια σου και όχι τη φωνή σου


Share/Bookmark

Καθώς οι εξελίξεις τρέχουν σε τέσσερα τουλάχιστον παράλληλα φλεγόμενα πεδία (Παλαιστίνη, Συρία, Ιράκ, Ουκρανία) από τη Μέση Ανατολή ως τον Καύκασο, και άλλα που βρίσκονται στα όρια της ανάφλεξης,  το περίπλοκο μπερδεμένο κουβάρι των ισορροπιών και αντιφατικών επιδιώξεων των εμπλεκομένων μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.

Δυστυχώς στα Ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης αφθονεί η οπαδική διάθεση, που χωρίζει τον κόσμο σε καλούς και κακούς, , σε «δικούς μας» και «άλλους», κυριαρχούν τα στερεότυπα παρά η κριτική σκέψη, η απόπειρα ανάλυσης, κατανόησης σε βάθος και ψύχραιμη επιχειρηματολογία. Η οπαδική συμπεριφορά μετατρέπεται σε τρόπο σκέψης, τσουβαλιάζει σε μια εύκολη ανάλυση τους μεν και τους δε, όπου τους «ορίζει» δίχως να τους κατανοεί, ούτε τους ίδιους ούτε τις δυνάμεις από τις οποίες κινούνται.  Χάνει την αίσθηση των αντικειμενικών μεγεθών και του χρόνου και  υψώνει το δάχτυλο και τον τόνο της φωνής στον εκάστοτε «αντίπαλο». Η συμπεριφορά αυτή αναπότρεπτα, αφού δεν διαπραγματεύεται με αμφιβολίες και ερωτήματα, με τεχνογνωσία και αξιόπιστη μεθοδολογία, οδηγείται εντέλει σε σοφιστείες, επιχειρώντας να στηρίξει με κάθε τρόπο κάτι ήδη αποφασισμένο: με προσωπικές επιθέσεις, με καταιγισμό τρομερών ή ελκυστικών φράσεων και εικόνων, τελικά με την κυριαρχία των εντυπώσεων.

Έτσι η αλήθεια που προκύπτει από τον επίπονο προβληματισμό διαφεύγει μονίμως, οι διαπιστώσεις είναι πρόσκαιρες και αβαθείς και η πραγματικότητα γλιστράει  πάντα αλλού.

«Ύψωσε τα λόγια σου και όχι τη φωνή σου. Είναι η βροχή που μεγαλώνει τα άνθη, όχι ο κεραυνός», ψιθύρισε ο  μεγάλος Πέρσης ποιητής Jalal al-Din Rumi αιώνες πριν,  κι η φωνή του ακούγεται ακόμη καθαρή, οκτώ αιώνες μετά.

Η αναζήτηση των εσωτερικών αντιφάσεων, των διακριτών επιδιώξεων, των πραγματικών ιστορικών τάσεων είναι μια διαδικασία επίπονη, που προϋποθέτει να αναγνωρίσει κανείς πρώτα από όλα τις δικές του αντιφάσεις και αδυναμίες, να  αποστασιοποιηθεί από αυτές και να τις ξεπεράσει για να δει πέρα από αυτές. Ώστε να προτείνει τεκμηριωμένες σκέψεις και όχι βεβαιότητες. Να εγείρει βασανισμένες αμφιβολίες για να καταλήξει σε έλλογα συμπεράσματα που είναι σε θέση να αμφισβητήσει επίσης.

Αυτή είναι η μοναδικότητα και η ασύγκριτη ισχύς της Δύσης, μια μοναδικότητα  που γεννήθηκε πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια στον τόπο που εμείς κατοικούμε, από την ομηρική Τροία, τους Θράκες, τους Σκύθες, την Εκάβη και τον Έκτορα ως τη Μήδεια και την Άτοσσα, από τον Ηρόδοτο ως τον Ευριπίδη: να αφηγηθείς, να κατανοήσεις και, έστω για λίγο, να κατορθώσεις να συν-πονέσεις με τον Άλλο επιχειρώντας να δεις με τα μάτια του. Ακόμη και (ίσως κυρίως) με αυτόν που πολέμησες. Αυτό υπήρξε το ανίκητο όπλο των Ελλήνων.

Το μοναδικό αυτό χαρακτηριστικό, η καρδιά της ομηρικής ιδιαιτερότητας (αυτού που σήμερα αποκαλούμε δυτικό κόσμο), είναι το κρισιμότερο στοιχείο για την επιβίωσή μας ως πολιτιστική ενότητα, ακόμη περισσότερο σε καιρούς κρίσιμους, που ηχούν ήδη τύμπανα πολέμου στη Μέση Ανατολή αλλά και στην ίδια την Ευρώπη.

Η αύξηση της επιχειρησιακής δύναμης και παρουσίας και, κυρίως, της πολιτικής επιρροής και ακτινοβολίας του σουνιτικού  Islamic State των ακραίων Τζιχαντιστών είναι ανησυχητική. Το Islamic State φαίνεται ότι γεννήθηκε στο Ιράκ ως Islamic State of  Iraq and Levant, στηριζόμενο από Σουνίτες Σεΐχηδες,  και εξαπλώθηκε στη συνέχεια στη Συρία. Ο πυρήνας του αριθμεί μερικές χιλιάδες άτομα, σε συνολικό πληθυσμό Ιράκ και Συρίας 50 εκατομμυρίων ανθρώπων, και στο σύνολο του Αραβικού Κόσμου που αριθμεί 370 εκατομμύρια από το Μαρόκο ως το Ιράκ. Αποκτά όμως σταδιακά δυσανάλογη επιρροή με αποτέλεσμα να αυξάνει και η επιχειρησιακή του δυνατότητα. Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξή του, όπως και αρκετών άλλων ακραίων εθνο-ισλαμιστικών ομάδων. Παράγοντες παρόμοιοι με αυτούς που επηρέασαν και άλλες περιοχές όπου εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια αντίστοιχα φαινόμενα (Al Qaeda, Taliban κλπ).
  • Το κενό που δημιουργείται από την εσωτερική κατάρρευσή διεφθαρμένων κρατικών δομών και καθεστώτων που στηρίζονταν είτε από τη Δύση είτε από τη Ρωσία  σε ορισμένες περιοχές (όπως συνέβη παλαιότερα στην Περσία με το καθεστώς του Σάχη). Με ευθύνη και των Ισραηλινών και των Σύριων είχε συμβεί νωρίτερα και στον Λίβανο. Έτσι συμβαίνει σήμερα στο Ιράκ, στην Υεμένη, στη Συρία…
  • Η  αναποφασιστικότητα της Δύσης να παρέμβει δυναμικά και να αναλάβει το κόστος στήριξης των κινημάτων που στοχεύουν σε μια δυτικότροπη Δημοκρατία, με κατανόηση και ανοχή για τις ιδιαιτερότητές τους,  σε συνάρτηση με την επανεμφάνιση της Ρωσίας, η οποία κάνει οτιδήποτε για να το αποτρέψει, καθώς θα της αφαιρούσε ερείσματα και ρόλο στην περιοχή, τα οποία χρησιμοποιεί κατάλληλα στη διεθνή διαπραγματευτική σκακιέρα για τα δικά της συμφέροντα.
Η κακοσχεδιασμένη και άτοπη επέμβαση στο Ιράκ, από την ιδεοληπτική και πετρελαιοκινούμενη αμερικάνικη διοίκηση των George Bush και, κυρίως, Dick Cheney, που εκμεταλλεύτηκε το αποτρόπαιο τρομοκρατικό χτύπημα της Al Qaeda της 11ης Σεπτεμβρίου, απέτυχε να δημιουργήσει ένα σταθερό κράτος αφήνοντας μια χώρα σε κατάσταση διάλυσης και δημιουργώντας χάος - εκκολαπτήριο για ακραίες κινήσεις, ανάμεσα στις οποίες και το Islamic State.  Ακόμη χειρότερα, έκανε τις ηγεσίες που ακολούθησαν και την κοινή γνώμη, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Βρετανία και στην Ευρώπη, πολύ πιο διστακτικές ακόμη και για αιτιολογημένες και αναγκαίες δυναμικές παρεμβάσεις ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Πολύ χαρακτηριστικά, όταν δόθηκε η ευκαιρία και υπήρχε σαφέστατη αιτιολογία για δυναμική δράση, όταν το καθεστώς Άσσαντ αποδεδειγμένα βομβάρδισε με χημικά όπλα τον ίδιο του τον πληθυσμό, και μάλιστα έναν πολιτισμένο και βαθιά συγγενή με τους Ευρωπαίους λαό, στην επίθεση στην Ghouta την 21 Αυγούστου 2013, ο Πρόεδρος Ομπάμα παρέπεμψε το θέμα στο Κογκρέσο και στη συνέχεια στις διπλωματικές καλένδες. Το αποτέλεσμα της δυτικής αναποφασιστικότητας και έλλειψης ηγεσίας φαίνεται πως ήταν η επιδείνωση της βίας στη Συρία, που έφτασε σε παροξυσμό τελευταία με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, σφαγές, εκατομμύρια πρόσφυγες εκτοπισμένους, διαλυμένες οικογένειες, χαμένα όνειρα,  κατεστραμμένη δομή εξουσίας, έναν απελπισμένο πληθυσμό, που μόνο από τον Θεό πλέον μπορεί να περιμένει βοήθεια. Εκεί εμφανίζονται οι Τζιχαντιστές, οι οποίοι καλύπτουν το κενό έλλειψης της Θεϊκής (ή της Δυτικής αν προτιμάτε) βοήθειας.
  • Η πολιτική κυριαρχία των φονταμενταλιστών στο Ισραήλ, μιας γενιάς που δεν έζησε ποτέ τη φρίκη της ήττας στον πόλεμο,  αλλά προέκυψαν οι ίδιοι από τη μηχανική του αυτοτροφοδοτούμενου φόβου, της διαρκούς πολεμικής σύγκρουσης και εγρήγορσης και του  συναρτώμενου πλέγματος ιδεολογίας και συμφερόντων που αυτή δημιουργεί. Η επικράτησή τους στον κρίσιμο και βασικό σύμμαχο της Δύσης στην περιοχή, σε μια φιλελεύθερη και ανοιχτή κοινωνία, σε ένα κράτος που δημιουργήθηκε από τις τύψεις για τα τρομερότερα εγκλήματα στην Ιστορία, που υπέστησαν οι Εβραίοι από τους Ευρωπαίους,  επιταχύνθηκε μετά την κυριολεκτική και μεταφορική δολοφονία της διαδικασίας του Όσλο, μερικά χρόνια πριν το τέλος του περασμένου αιώνα, το 1995, όταν ένας παράδοξα οπλισμένος νεαρός ακροδεξιός ριζοσπάστης Ισραηλίτης, σε μια  γιορτή για την ειρήνη σημάδεψε και σκότωσε έναν από τους καλύτερα φυλασσόμενους ηγέτες του πλανήτη από την καλύτερη ίσως μυστική υπηρεσία του κόσμου. Ήταν η συμβολική δολοφονία  του πρώην στρατιωτικού, ήρωα πολέμου και ανάμεσα στους δημιουργούς του Ισραήλ, Πρωθυπουργού Γιτζάκ Ραμπίν.
Οι «ιέρακες» (που δεν αποτελούν την πλειοψηφία του πολύχρωμου, πολυφυλετικού, φιλελεύθερου και δημοκρατικού Ισραήλ) φαίνεται να αναπτύσσουν μια διαφορετική στρατηγική. Μη έχοντας ποτέ αποδεχθεί την προοπτική μιας ειρηνικής συμβίωσης με τους Παλαιστίνιους, ίσως και κάτω από την ομπρέλα ενός είδους χαλαρής συνομοσπονδίας δύο ανεξάρτητων κρατών, με βιώσιμη έκταση και πόρους και με στενές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, στοιχηματίζουν στην όξυνση. Οι Παλαιστίνιοι, οι οποίοι, σημειωτέον, μέχρι και το τέλος περίπου του 20ου αιώνα, λόγω του συγχρωτισμού και με τους Ευρωπαίους και τους Ισραηλινούς είχαν σαφέστατα κοσμικό προσανατολισμό.

Ένας βιώσιμος συμβιβασμός προφανώς θα αποδυνάμωνε τον ρόλο των «γερακιών» στην Ισραηλινή κοινωνία και θα δημιουργούσε συνθήκες στις οποίες το σύμπλεγμα εξουσίας που εκπροσωπούν θα υποκαθίστατο σταδιακά από ένα άλλο, πιο  ειρηνικό,  με παραγωγικό,  εμπορικόβιομηχανικό προσανατολισμό, και με αρκετά  διαφορετικά χαρακτηριστικά.

 Ενώ, φυσικά, οι ικανότατοι Ισραηλινοί είναι οι τελευταίοι που θα είχαν να φοβηθούν τον ανταγωνισμό των Παλαιστινίων από τη συνύπαρξη αυτή, ενώ η τεχνολογική και οικονομική πρωτοπορία τους σύντομα θα μπορούσε να μετατραπεί σε πολιτιστική και εμπορική κυριαρχία στην περιοχή. Παρόλα αυτά, ισχυρά τμήματα της Ισραηλινής ελίτ φαίνεται να πιστεύουν (όχι αναίτια, στο πλαίσιο της στρατηγικής τους) ότι η όξυνση αυξάνει τη στρατηγική σημασία του Ισραήλ για τους Δυτικούς ως ανάχωμα απέναντι στους Τζιχαντιστές, και δημιουργεί ίσως ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο ενδεχόμενα να τους επιτρέψει την πλήρη προσάρτηση των Παλαιστινιακών εδαφών και την περιθωριοποίηση ή και εκδίωξη των Παλαιστινίων οριστικά, τουλάχιστον από την κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ,  σε κάποια από τις παρακείμενες χώρες. Ταυτίζουν ακόμη (και ίσως λογικά σε ένα βαθμό, δεδομένης της πρόσφατης και παλιότερης ιστορίας) την επιρροή και πλούτο με την εδαφική επέκταση με όρους 19ου και 20ου αιώνα, βλέποντας κατά προτεραιότητα το οικόπεδό τους και όχι έξω από αυτό. Το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πάντα έφερνε πλούτο και δύναμη (αλλά και φόβο και ανασφάλεια και συμφορές) στον διασκορπισμένο αλλά και πανταχού παρόντα θαυμάσιο και δημιουργικό λαό των Εβραίων.
  • Η στρατηγική των αδιάλλακτων του Ισραήλ είναι συμπληρωματική και όχι αντίθετη με αυτή των Τζιχαντιστών και άλλων ισχυρών Ισλαμιστικών ομάδων, είτε κυρίαρχων, όπως στο Ιράν, είτε βρίσκονται σε διαδικασία διεκδίκησης της εξουσίας. Αυτοί ουσιαστικά  ευνοούνται από την ασύμμετρη βαρβαρότητα των Ισραηλινών στην υπαίθρια φυλακή της Γάζας, για να αποκτήσουν τον ρόλο που επιθυμούν: του φυσικού ηγέτη και προστάτη του ισλαμικού κόσμου, ένα είδος «σταυροφόρων» που θέλουν να επιβάλουν τον δικό τους Μεσαίωνα και τη δική τους Ιερά εξέταση ακόμη και σε μεγάλα έθνη της περιοχής που πλέον έχουν αλλάξει αρκετά και βρίσκονται εγγύτερα στον σύγχρονο κόσμο. Ελάχιστα τους ενδιαφέρει είτε το Ισραήλ είτε, ακόμη λιγότερο, οι Παλαιστίνιοι. Γνωρίζουν ότι είναι μια χαμένη γι' αυτούς υπόθεση. Φαίνεται να χρησιμοποιούν και επωφελούνται από τη συμβολική σημασία και των μεν και των δε για να επιτύχουν τον δικό τους στρατηγικό στόχο.
Τους Τζιχαντιστές και άλλους ακραίους ενδιαφέρει η αύξηση της επιρροής τους  και η κατάκτηση της εξουσίας σε περιοχές με αστάθεια ( το Ιράκ, η Συρία, η Λιβύη ή η διατήρηση και επέκτασή της εκεί που την κατέχουν). Και γι’ αυτό χρειάζονται έναν εμφανώς «πολύ κακό» εχθρό που θα δικαιολογεί στα μάτια των απλών ανθρώπων τη δική τους απέραντη και κατά πολύ μεγαλύτερη όρεξη και πράξεις βίας. Καταπώς οι Ιεροεξεταστές χωρίς τον Σατανά δεν θα ήταν τίποτε. Αν το Ισραήλ δεν υπήρχε οι τζιχαντιστές θάπρεπε να το επινοήσουν για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Με τον ίδιο τρόπο η πολιτική της Διοίκησης Bush απέναντι στο Ιράν ενδυνάμωσε τους φανατικούς μουλάδες. Και δυστυχώς,  η μάλλον κοντόφθαλμη ηγεσία του Ισραήλ για τους δικούς της λόγους φαίνεται διατεθειμένη να παίξει με χαρά τον ρόλο του «μεγάλου κακού».

Με δυο λόγια: win-win για τους ακραίους. Πάντα όμως στην Ιστορία ένα ανισόρροπο βίαιο ξεκαθάρισμα ακολουθείται σύντομα από ένα άλλο. Και αυτό στο διηνεκές μέχρι την επίτευξη μιας σχετικής ισορροπίας ή την εξαφάνιση του ενός ή του άλλου.

Ας δούμε πάλι τη μεγάλη εικόνα που διαμορφώνεται.

Τα περισσότερα κράτη της Μέσης Ανατολής προέκυψαν από αυθαίρετες χαράξεις συνόρων από τους πρώην αποικιοκράτες, Βρετανούς κυρίως, αλλά και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, με τη σταδιακή διάλυση των αποικιακών αυτοκρατοριών στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Πληθυσμοί ολόκληροι συγκρότησαν εθνικές συνειδήσεις πάνω σε έναν χάρτη που χαράχθηκε με τον χάρακα και το μολύβι ενός υπαλλήλου του Foreign Office.

Έγιναν πεδίο σύγκρουσης εξωτερικών τους δυνάμεων κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων και του Ψυχρού Πολέμου και παρέμειναν στη συνέχεια για δεκαετίες σε μια αναισθητική limbo κάτω από αυταρχικά καθεστώτα που εναλλάσσονταν, στη σφαίρα επιρροής του ενός ή του άλλου διεθνούς ανταγωνιστή. Την ίδια περίοδο όμως εντός τους εκκολάπτονταν σταδιακά μια μειοψηφούσα αλλά ισχυρή δημοκρατική φιλοδοξία, κυρίως λόγω των αυξανόμενων επαφών κάθε είδους, κυρίως με την Ευρώπη, των μεταναστευτικών ρευμάτων και της αυξανόμενης ροής πληροφόρησης και προτύπων που έφεραν τα σύγχρονα μέσα, τηλεόραση και –βεβαίως- το Διαδίκτυο. Αλλού εντονότερη (κυρίως σε χώρες με μεγαλύτερη ιστορική/αστική παράδοση, ισχυρότερη πολιτιστική συνάφεια με την Ευρώπη, σε κάποιες περιπτώσεις με ανάμεικτους θρησκευτικά και φυλετικά πληθυσμούς, όπως το Ιράν, η Τυνησία, η Αίγυπτος, η Συρία, η Ιορδανία) αλλού υποδεέστερη, όπως στην Αλγερία, το Μαρόκο, τη Λιβύη. Αλλού επίσης πνίγηκε κάτω από την πατριαρχική νομαδική παράδοση, την έλλειψη αστικής κουλτούρας και τα πετροδολάρια, όπως στις χώρες του Κόλπου με προεξάρχουσα τη Σαουδική Αραβία.

Στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα η αρχαία αυτή περιοχή, η κούνια της ανθρωπότητας,  έχει δυο προοπτικές:

Α)  Τον σταδιακό εκδημοκρατισμό με την ενδυνάμωση των κινημάτων κυρίως νέων αλλά και γυναικών, που διεκδικούν περισσότερη δημοκρατία, συνθήκες ανάπτυξης και σταθερότητας, απέναντι στα διεφθαρμένα καθεστώτα τα οποία είχαν πλέον εξαντλήσει τη νομιμότητά τους στη συνείδηση των πληθυσμών. Η προοπτική αυτή έδειχνε να κερδίζει έδαφος και υπόγεια οδήγησε στην Αραβική Άνοιξη με τα γνωστά αποτελέσματα. Σε κάποιες περιοχές επικράτησε (με λιγότερη ή περισσότερη βία) και οδήγησε σε μια, επίσης λιγότερο ή περισσότερο επιτυχημένη, μετάβαση όπως στην Τυνησία. Αλλού έχασε μέρος της δυναμικής της, όπως στην Αίγυπτο, φέρνοντας όμως σημαντικά αποτελέσματα. Στην περίπτωση της Συρίας προδόθηκε από τη Διεθνή Κοινότητα και τη Δυτική αναποφασιστικότητα. Η επικράτηση των μετριοπαθών δημοκρατικών τάσεων αναπόφευκτα θα αφαιρέσει ισχύ από τα αντιπαραγωγικά καθεστώτα του Κόλπου, που τρέφονται από πετροδολάρια και επιβιώνουν με τους νόμους του φανατικού Ισλάμ, ενώ θα δημιουργήσει μια καινούργια ισορροπία με το Ισραήλ σε μια νέα κοινότητα της Μέσης Ανατολής. Μπορεί κανείς να φανταστεί εύκολα το όφελος και τον  πλούτο για το Ισραήλ αλλά και το όφελος για όλους τους γείτονες, εάν κατορθώσει να ανοίξει τα πολιτιστικά και οικονομικά σύνορα με τις γειτονικές του χώρες και να εγκαθιδρύσει δρόμους και γέφυρες. Για τους πολίτες του Ισραήλ αυτό θα συνεπαγόταν τη σταδιακή μεταμόρφωση της χώρας σε κύριο (και πλούσιο) εμπορικό, πολιτιστικό, βιομηχανικό και τεχνολογικό πόλο της περιοχής, με την παράλληλη σταδιακή υποχώρηση της μιλιταριστικής του δομής και του αντίστοιχου κοινωνικούηθικού και οικονομικού κόστους αλλά και την περιθωριοποίηση των ακραίων ριζοσπαστικών κινημάτων που ταυτίζουν τη Βίβλο με κτηματολόγιο.

Β)  Η άλλη προοπτική που αναδύεται από τον χάρτη είναι εντελώς διαφορετική. Η επικράτηση των συγκρουσιακών τάσεων θα οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερη πόλωση, με φυσικούς κερδισμένους σε επιρροή και εξουσία σε χώρες ολόκληρες αυτούς που ζουν από την πόλωση και τον πόλεμο: τους Τζιχαντιστές σήμερα, κάποιας μορφής επεκτατικό ολοκληρωτικό καθεστώς αύριο. Απέναντι σε αυτό το καθεστώς (ή καθεστώτα) η Δύση θα αναγκαστεί να επιχειρήσει να ορθώσει στρατιωτικά αναχώματα υψηλού κόστους για την ίδια, χωρίζοντας πάλι σε φίλους και εχθρούς ένα τεράστιο μέρος του πλανήτη και αναγκαζόμενη να στηρίξει ένα πλήρως στρατιωτικοποιημένο ΙσραήλΤο οποίο πιθανότατα θα έχει κερδίσει μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα γης αλλά θα έχει καταδικαστεί για τις δεκαετίες που έρχονται να μετατραπεί σε ένα είδος αναχώματος, απομονωμένο από τους γείτονές του, υπό διαρκή απειλή από ακραία κινήματα εκτός του, που ταυτόχρονα θα πρέπει για να εξασφαλίσει τη Δυτική υποστήριξη να παίζει και τον ρόλο ενός φυλακίου της Ευρώπης και των ΗΠΑ στην περιοχή, με τον ίδιο του τον πληθυσμό με την αστείρευτη ομορφιά και δημιουργικότητα έρμαιο ενός διαρκούς φόβου και αφιερωμένο στα έργα του πολέμου.

Υπό το φως αυτού του υπό διαμόρφωση χάρτη γίνεται περισσότερο κατανοητή η σημασία της επίλυσης του παλαιστινιακού. Όλοι στη Μέση Ανατολή (αλλά και η Διεθνής Κοινότητα) γνωρίζουν ότι αυτό είναι το κλειδί (μαζί με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ) που πιθανότατα θα δώσει τον τόνο προς τη μία κατεύθυνση (αυτή του επίπονου δρόμου προς τον πλούτο, τους  συμβιβασμούς και τη Δημοκρατία) ή την άλλη, την εφιαλτική. Αυτή που θα χαραμίσει πολλές γενιές εκατομμυρίων ανθρώπων εγκλείοντάς τους σε ένα ολοκληρωτικό στρατηγικό αδιέξοδο μιας αέναης σύγκρουσης. Το Ισραήλ έχει και αυτό να επιλέξει αν θα επιδιώξει πεπεισμένα τον ρόλο της ισχυρής εμπορικής, οικονομικής, τεχνολογικής, πολιτιστικής γέφυρας ανάμεσα στη Δύση και τον Αραβικό κόσμο, ρόλο στον οποίο για να επιτύχει έχει απόλυτη ανάγκη, για λόγους ουσιαστικούς και συμβολικούς, από τους Παλαιστίνιους κατοίκους του, ή θα διεκδικήσει και αποδεχτεί τον ρόλο ενός στρατοκρατούμενου κράτους-φυλακίου, με γυρισμένη την πλάτη από και προς τους γείτονές του, που μάταια θα προσπαθεί να ανακόψει έναν ποταμό από μίσος που θα παραλλάσσει σε μορφές αλλά όχι ένταση, ανάλογα με τις διεθνείς εξελίξεις και τον βαρύ χειμώνα που θα απλώνεται στην παγωμένη έρημο. Κάτι σαν τα βόρεια βασίλεια του Games of Thrones.  

Η πρώτη επιλογή δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση να παραμελήσει την ισχύ και την άμυνά του. Το αντίθετο. Αλλά όλοι καταλαβαίνουμε πότε η αμυντική πολιτική έχει στόχο την επιβολή μιας διευθέτησης. Όταν συνοδεύεται από αποδεκτές προτάσεις συμβιβασμού και από αντίστοιχα κίνητρα (επενδύσεις, σχολεία, νοσοκομεία, υποδομές στις παλαιστινιακές περιοχές)  και πότε επιδιώκει την περαιτέρω όξυνση. Η στοχευμένη τιμωρία τρομοκρατών πολλαπλασιάζει την ισχύ της όταν συνοδεύεται από σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, καταναλωτικά αγαθά και ευκαιρίες. Και ένα σχέδιο για το πώς αυτά θα συνεχίσουν να υπάρχουν.

Όσο μεγάλες είναι οι ευθύνες της Ισραηλινής ηγεσίας για την ενδυνάμωση της επιρροής της ριζοσπαστικής και ακραίας Χαμάς ανάμεσα στους Παλαιστινίους, άλλο τόσο σημαντικές και πολύ μεγαλύτερες είναι οι ευθύνες της  Ευρώπης και των ΗΠΑ, που αδυνατούν να λάβουν με αποφασιστικότητα τα δυναμικά μέτρα κάθε είδους, υψηλού οικονομικού και πολιτικού κόστους που απαιτούνται, προς φίλους συμμάχους και αντιπάλους, ώστε να διασφαλίσουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας στο πλαίσιο μιας σταθερής και δημοκρατικότερης Μέσης Ανατολής.  Αλλά να λάβουμε επίσης, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, και τις άμεσες εκείνες αποφάσεις για τον μετασχηματισμό της δικής μας παραγωγικής βάσης, με την απεξάρτηση από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα και τη μαζική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με μαζικές επενδύσεις στην έρευνα, στην παραγωγή και στην ανάπτυξη νέων τεχνικών και ενιαίων δικτύων παραγωγής – διανομής ενέργειας.

Η καθυστέρηση αυτή είναι εντονότερη στις ΗΠΑ (με το ισχυρό πετρελαϊκό λόμπυ που κυριάρχησε για χρόνια) και λιγότερο στην Ευρώπη, στην οποία η Γερμανία έχει ήδη θέσει τον φιλόδοξο στόχο της παραγωγής του 100% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ως το 2050, ενώ ο νέος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker,  φαίνεται πεισμένος για τη σημασία των μαζικών Ευρωπαϊκών επενδύσεων στα διευρωπαϊκά δίκτυα που θα διασυνδέσουν τη μεγάλη Ευρωπαϊκή αγορά. Η εξέλιξη αυτή θα δημιουργούσε μια σημαντικότατη ευκαιρία και για τη χώρα μας, ώστε συνδεόμενη με τα διευρωπαϊκά δίκτυα να αποτελέσει χώρο διέλευσηςπαραγωγής και εξαγωγής ενέργειας και αντίστοιχης τεχνολογικής έρευνας και συναρτώμενης βιομηχανίας, ταυτόχρονα με τη στενή σύνδεσή της με τους δρόμους της τεχνολογίας και εμπορίου που θα δημιουργούσε ένα ειρηνικό Ισραήλ και μια σταθερότερη και αναπτυσσόμενη  Μέση Ανατολή.  

Σε γενικές όμως γραμμές η Δύση και ιδιαίτερα η Ευρώπη, καθυστερώντας και παραδέρνοντας για καιρό χωρίς αποφασιστική ηγεσία και ενιαία στρατηγική, έχει χάσει πολύτιμο χρόνο. Αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα κατά περίπτωση, προσπαθεί να θεραπεύσει αποσπασματικά τα συμπτώματα με παυσίπονες παρεμβάσεις του ΟΗΕ και μεμονωμένων κρατών, χωρίς ενιαίο στρατηγικό σχέδιο για το μέλλον, με τα μάτια στραμμένα στις εσωτερικές εκλογικές ισορροπίεςδιακυβεύοντας έτσι τη δική της ασφάλεια και διακινδυνεύοντας τον εγκλεισμό και των δικών της μελλοντικών γενεών σε ένα αμφίβολο και πολύ επικίνδυνο αύριο.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος







εικόνα 3:Το Ισραήλ από την ίδρυσή του ως σήμερα, πηγή χάρτη: tpc-bankstown.swsi.wikispaces.net






Πρώτη δημοσίευση:






Φόρος τιμής


Share/Bookmark
Αναδημοσιεύω προηγούμενη ανάρτησή μου για τις μεγάλες επιδημίες και το ξέσπασμα του Έμπολα στη Δυτική Αφρική, που βρίσκεται σε ανησυχητική εξέλιξη, για να θυμίσω ότι οφείλουμε όλοι έναν φόρο τιμής στους γιατρούς, νοσηλευτές, φοιτητές ιατρικής και προσωπικό πρώτης γραμμής των τοπικών Διοικήσεων και των Διεθνών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, έως τον Ερυθρό Σταυρό και δεκάδες ανθρωπιστικές και χριστιανικές οργανώσεις, καθώς και τον World Health Organization.

Διακινδυνεύουν τη ζωή τους κάθε μέρα γνωρίζοντας ότι δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές κρέμονται από την επιτυχία τους να σταματήσουν την εξάπλωση της επιδημίας στα πρώτα στάδια. Εκπαιδεύοντας, ενημερώνοντας τους απλούς ανθρώπους με σύστημα και μέθοδο, αναζητώντας τη γραμμή των επαφών των μολυσμένων, παρέχοντας ανακούφιση και ανθρωπιά στους ασθενείς, θάβοντας με ασφάλεια τους νεκρούς.

Ο γιατρός Sheik Umar Khan, επικεφαλής στη Σιέρα Λεόν, έχασε τη μάχη με τον τρομερό ιό, από τον οποίο μολύνθηκε προσφέροντας βοήθεια στους συνανθρώπους του.

O γιατρός Kent Brantly και το μέλος χριστιανικής αποστολής των Σαμαρειτών Nancy Writebol παλεύουν με τον ιό εδώ και μερικές μέρες.

Ο πρώτος ίσως επωφεληθεί από μια ανακάλυψη απελπισίας και λογικής των Γουινέζων γιατρών, που μαζί με Βέλγους, Γάλλους και άλλους Ευρωπαίους πολεμούσαν την ασθένεια στο ξέσπασμά της στη Γουινέα το 2012.

Όταν μολύνθηκε μια νοσοκόμα, οι γιατροί της Γουινέας σκέφτηκαν να της μεταγγίσουν αίμα από έναν από τους ελάχιστους ασθενείς που είχε επιβιώσει και είχε συμβατό τύπο αίματος. Οι Ευρωπαίοι ούτε ήθελαν να το ακούσουν, καθώς παραβιάζει σειρά πρωτοκόλλων και διαδικασιών δοκιμής και επαλήθευσης. Αλλά οι λογικοί και ανθρώπινοι Γουινέζοι έβλεπαν τη συνάδελφό τους να πεθαίνει ούτως ή άλλως. Το έκαναν με τη συναίνεσή της, ελέγχοντας το πλάσμα με τα λίγα μέσα που είχαν, για κάποιες άλλες ασθένειες, όσες μπορούσαν. Και η νοσοκόμα παρουσίασε σημάδια βελτίωσης και έζησε.

Σήμερα o Αμερικανός γιατρός Kent Brantly, που μεταφέρθηκε σε συνθήκες πλήρους απομόνωσης σε ειδική μονάδα στο Emory Hospital, δέχτηκε μετάγγιση από έναν 14χρονο ασθενή του που επέζησε. Λίγο πριν φέρεται να είπε ότι προτιμά να παραχωρήσει τη θέση του σε συνάδελφό του που ίσως το έχει περισσότερο ανάγκη.

Η σύζυγός του ζήτησε από τους ανθρώπους να προσευχηθούν για την ανάρρωσή του, όπως και για όλους τους ανθρώπους που έχουν χτυπηθεί από τον ιό.

O Αμερικανικός Στρατός ανέλαβε την ευθύνη της μεταφοράς των ασθενών σε απομόνωση διαφυλάσσοντας την ασφάλεια των υπολοίπων Αμερικανών πολιτών.

Το νοσοκομείο δήλωσε πως «οι γιατροί, οι νοσοκόμες, και το προσωπικό του Emory University Hospital μπορούμε να τους περιθάλψουμε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα", και ότι "είναι τιμή μας να έχουμε το προνόμιο να παρέχουμε περίθαλψη σε αυτούς τους ασθενείς που μολύνθηκαν από τον Έμπολα υπηρετώντας σε μια ανθρωπιστική αποστολή».

Όμως ο μεγιστάνας του Τύπου και της τηλεόρασης Donald Trump, υπερσυντηρητικός μαχητικός χριστιανός, φυσικά pro-family, pro-life και επίδοξος υποψήφιος Πρόεδρος, δήλωσε (όλο χριστιανική αγάπη και αυταπάρνηση) πως "έπρεπε να απαγορευτεί η επιστροφή των ασθενών αυτών σε αμερικάνικο έδαφος."

Τι μικροί, τι λίγοι τελικά αυτοί οι φανφαροχριστιανοί μπροστά στην ανθρωπιά των αληθινών Σαμαρειτών της πρώτης γραμμής, ή εκείνων των Φραγκισκανών καλογέρων που πάλευαν με τη ζωή τους για να σώσουν τα θύματα των κονκισταδόρες στην Κεντρική Αμερική κι αργότερα άλλων απέναντι στα εγκλήματα του Βέλγου Λεοπόλδου στο Κονγκό.

Για λύπηση είναι αυτοί οι "μεγιστάνες", όπως κάμπτονται μπροστά στον φόβο του θανάτου. Αυτοί οι μεγάλοι υποκριτές, αυτοί οι τιποτένιοι χέστες.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος