Monday, September 30, 2013

Πετρέλαιο θέρμανσης: απλότητα εναντίον κουτοπονηριάς


Share/Bookmark
Στην ελληνική αγορά υπήρχαν διαφορετικοί συντελεστές φορολόγησης του πετρελαίου. Ένας για το πετρέλαιο θέρμανσης (χαμηλός). Κι άλλος για το πετρέλαιο κίνησης (υψηλός). 
Αυτή η μεγάλη διαφορά δημιουργούσε τις συνθήκες μαύρης αγοράς. Και σε αυτές τις συνθήκες το λαθρεμπόριο είναι δεδομένο. Μεγάλη διαφορά τιμής πώλησης του ίδιου προϊόντος ανάλογα τον καταναλωτή και μάλιστα προϊόντος καταναλωτικού και πρώτης ανάγκης με διοικητική ρύθμιση: η συνταγή της μαύρης αγοράς. Το κόστος της λειτουργίας του μηχανισμού ελέγχου είναι ασύλληπτα υψηλό, θα είναι πάντα ανεπαρκής και θα παράγει τεράστια διαφθορά (λαθρεμπόριο εθνικό και διεθνές, μίζες, λαδώματα, κλοπή πετρελαίου). Το Δημόσιο χάνει μαζικά έσοδα από τη μετατροπή του πετρελαίου θέρμανσης σε κίνησης. 
Το κράτος αποφάσισε την εξίσωση στον υψηλό συντελεστή.
Αυτό λογικά καταργεί τη μαύρη αγορά, εκείνη που προέρχεται από τη διαφορά τιμής ("αγοράζω" φτηνό οικιακό και "πουλάω" φτηνότερο κίνησης), το αντίστοιχο λάδωμα, τις μίζες, την κλοπή, την εγκληματικότητα. Για να αντιμετωπίσει όμως το γεγονός ότι σε αυτό το επίπεδο τιμής οι καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης κρίνουν μη συμφέρον ή δε μπορούν καν να το πληρώσουν για τη βασική τους ανάγκη, τη θέρμανση, γιατί είναι πλέον πανάκριβο, εισάγει την αρχή ότι θα επιστρέφει στους χρήστες πετρελαίου θέρμανσης υπό μορφή επιδόματος θέρμανσης τη διαφορά. Έτσι θα εξαφάνιζε το λαθρεμπόριο (άρα θα αύξανε τα έσοδά του) αλλά θα διατηρούσε το κόστος θέρμανσης για όλους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Άρα το επίδομα δεν θα ήταν πραγματική δημοσιονομική δαπάνη, γιατί το κράτος ποτέ δεν θα εισέπραττε τα χρήματα αυτά ούτε και στην προηγούμενη κατάσταση και διατείνεται ότι δεν θέλει να εισπράξει παραπάνω από τη θέρμανση των ανθρώπων. 
Εάν λοιπόν ήθελε απλώς να εξαφανίσει τη λαθρεμπορία και να μεγαλώσει τα έσοδά του διατηρώντας την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης χαμηλή, τι θα έκανε; Εξίσωση της τιμής και καθολική επιστροφή της διαφοράς φόρου με την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης στη διάρκεια του χειμώνα στους καταναλωτές υπό τη μορφή αντικειμενικής ενίσχυσης. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της επιστροφής θα ήταν μηδέν. Δεν το εισέπραττε ποτέ το ποσό αυτό γιατί, όπως λέει, δεν θέλει να επιβαρύνει το πετρέλαιο θέρμανσης. 
Ως εδώ καλά. 
Τι κάνει η Κυβέρνηση; Εν ονόματι της κοινωνικής δικαιοσύνης, και φυσικά με την κουτοπόνηρη σκέψη "κάτσε να τα πάρουμε και από τη θέρμανση από όσους μπορούμε να τα πάρουμε", το κάνει περίπλοκο. Επιστρέφει τη διαφορά φόρου όχι σε όλους τους καταναλωτές, αλλά βαφτίζει την επιστροφή "επίδομα με βάση εισοδηματικά κριτήρια". Το γνωστό κόλπο. Αντί της δίκαιης επιστροφής φόρου στους καταναλωτές, κάνει κοινωνική ελεημοσύνη για νάχουμε τη (λαϊκίστικη) συνείδησή μας ήσυχη. 
Επιδιώκει επομένως να αρπάξει ΚΑΙ από την αύξηση του πετρελαίου θέρμανσης από τους περισσότερους καταναλωτες. Δηλαδή, αυτοί που δηλώνουν ένα μεσαίο εισόδημα είναι ηλίθιοι και θα πληρώνουν το πετρέλαιο ακριβότερα από τους υπόλοιπους; Δεν πληρώνουν ήδη περισσότερους φόρους; Θα φορολογούνται εξτρά; Γιατί όχι και το νερό τότε να μην το πληρώνουν ακριβότερα; Ή και το γάλα; Να καταργήσουμε τον προοδευτικό φόρο και να τον μεταφέρουμε στα καταναλωτικά προϊόντα τότε και μάλιστα τα ανελαστικά. 
Και πώς θα αποφασίσουν από κοινού σε μια πολυκατοικία όπου συγκατοικούν άνθρωποι με χαμηλή και μεσαία φορολογική δήλωση για τη χρήση της θέρμανσης; Προφανώς θα την κόψουν τελείως. Όπερ και εγένετο. 
Και επιπλέον η Κυβέρνηση το επιστρέφει όταν και όποτε έχει λεφτά. Όχι τη στιγμή που πρέπει να πληρώσουν οι καταναλωτές το πετρέλαιο που αγοράζουν. Προεισπράττει άλλον έναν φόρο, ενισχύοντας τη δυσπιστία για την επιστροφή αλλά και την έλλειψη ρευστότητας στους καταναλωτές. 
Πώς αντιδρούν οι καταναλωτές; Λογικά.
Προφανώς τα εισοδηματικά κριτήρια είναι άδικα και μάλιστα ακόμη περισσότερο σε ένα φορολογικό σύστημα σαν το δικό μας, ενώ το σύστημα είναι περίπλοκο στην εφαρμογή. Οι καταναλωτές καταλαβαίνουν την κουτοπονηριά, δεν πιστεύουν την κυβέρνηση και ψάχνουν εναλλακτικές θέρμανσης. Ή φοράνε πουλόβερ. 
Αποτέλεσμα: τελικά η κυβέρνηση χάνει και το ποσό που εισέπραττε από τον χαμηλότερο φόρο από το πετρέλαιο θέρμανσης και οι καταναλωτές κρυώνουν.
Παράπλευρο θετικό αποτέλεσμα: αναζητούνται εναλλακτικές πηγές θέρμανσης, μονώσεις, ηλιακά αερόθερμα, πέλετ. Ο κόσμος ψάχνεται. 
Παράπλευρο αρνητικό αποτέλεσμα: ξυλοκοπούνται ασύστολα τα δάση, επιστρέφει η αιθαλομίχλη. 
Δίδαγμα: απλοποίηση και όχι κουτοπονηριά και κρατική αρπαχτή. Προφανώς, αν στόχος ήταν απλά η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, η επιστροφή του πρόσθετου φόρου στους καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης έπρεπε να γίνεται με τρόπο καθολικό και άμεσο (είναι επιστροφή φόρου και όχι επίδομα, όπως λάθος βαφτίστηκε). 
Το όφελος θα ήταν επίσης άμεσο για το Δημόσιο. Αύξηση εσόδων από πετρέλαιο κίνησης. Μηδέν λαθρεμπόριο χωρίς κόστος ελέγχου και διαφθορά της μαύρης αγοράς.
Αλλά μήπως τελικά αυτό το τελευταίο είναι το ζητούμενο μερικών; Το χαμένο γλυκό;

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Sunday, September 29, 2013

Η αντίστροφη όψη της αποφασιστικότητας


Share/Bookmark
Η Δημοκρατία στηρίζεται στις αρχές της ελεύθερης έκφρασης απόψεων και ιδεών, της οργάνωσης ανθρώπων με παρόμοιες απόψεις για την προώθησή τους, της αποδοχής της δυνατότητας διατύπωσης διαφορετικών απόψεων του ενός από τον άλλο, στην αποδοχή του διαφορετικού.
Κανείς πολίτης δεν έχει δικαίωμα να ασκεί λεκτική ή φυσική βία εναντίον οιουδήποτε για οιονδήποτε λόγο, παρά μόνο σε κατάσταση άμυνας. Και κανείς δεν έχει δικαίωμα (ούτε το κράτος) να επιβάλλει διακρίσεις σύμφωνα με τη φυλή, το φύλο, την καταγωγή, τις πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την εμφάνιση. Είναι πράξη αντίθετη στους νόμους της Δημοκρατίας και στις θεμελιώδεις αρχές της και τιμωρείται ανάλογα.
Το Κράτος έχει την υποχρέωση να κάνει οτιδήποτε απαιτείται για να προστατεύσει τους πολίτες που πέφτουν θύματα διακρίσεων από άλλους πολίτες.
Η Δημοκρατία στηρίζεται σε μιαν ακόμη  θεμελιώδη αρχή, ότι μόνη νόμιμη βία είναι η βία που μπορεί και οφείλει να ασκεί το κράτος για την υπεράσπιση των ελευθεριών των πολιτών, των ατομικών τους δικαιωμάτων, της ζωής, της ελεύθερης μετακίνησης, της περιουσίας,  της ασφάλειας, της αξιοπρέπειας, της ελεύθερης έκφρασης και επιλογών τους για να παρέχει στους πολίτες προστασία από κάθε φυσική, λεκτική, ψυχολογική  ή άλλη μορφή βίας. Τέλος έχει στόχο υπέρτατο την προστασία της ίδιας της Δημοκρατίας και την εφαρμογή των νόμων της.
Η άσκηση της βίας του Κράτους με τον κατάλληλο και αναλογικό τρόπο ελέγχεται από σειρά αντισταθμιστικών εξισορροπητικών μηχανισμών (εθνικών αλλά και υπερεθνικών μηχανισμών δικαίου) ώστε να μην ξεπερνά τα όρια που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση των σκοπών που προαναφέρθηκαν. Αυτό είναι το Κράτος Δικαίου.
Καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζεται για την κοινοβουλευτική Δημοκρατία και τη Δημοκρατία γενικότερα όπως θέλει και νομίζει. Έχει δικαίωμα να προτείνει τη βελτίωση ή την κατάργησή της και την αντικατάστασή της από ένα άλλο σύστημα ή από κανένα σύστημα. Έχει δικαίωμα να οργανώνεται σε ομάδες που έχουν τις ίδιες απόψεις. Να θέτει υποψηφιότητα, να εκλέγει αντιπροσώπους, να εκπροσωπείται.
Ο μόνος τρόπος να επιβάλει τις απόψεις του είναι σύμφωνα με τους κανόνες της Δημοκρατίας. Να συγκεντρώσει την πλειοψηφία (χωρίς άσκηση βίας) και μάλιστα όχι στιγμιαία αλλά σε μακροχρόνια και επαναλαμβανόμενη βάση. Να πείσει τους πολίτες.
Κάθε πολίτης ή οργάνωση πολιτών έχει τη δυνατότητα να μην εφαρμόσει έναν νόμο, αρκεί να είναι αποφασισμένος να υποστεί τις συγκεκριμένες συνέπειες που προβλέπει αυτός ο νόμος.
Πέραν αυτών, οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής οποιουδήποτε άλλου συστήματος με απειλές και δια της βίας (λεκτικής, φυσικής) από άτομα ή οργανωμένη συμμορία  και η σπορά του χάους και του φόβου, είναι πέρα από τα όρια ανοχής της Δημοκρατίας.
Περισσότερο ακόμη απαράδεκτη είναι τυχόν ανοχή στη τακτική αυτή και στην ύπαρξη των συμμοριών από το ίδιο το Κράτος και τους μηχανισμούς του.
Ακόμη περισσότερο επικίνδυνη είναι η διάβρωση και αυτόνομη λειτουργία τμημάτων του κράτους από τις έκνομες παρακρατικές αυτές ομάδες και συμμορίες.
Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που ζούμε κάτι τέτοιο στην πατρίδα μας και γνωρίζουμε καλά τις συνέπειες. Έχουμε μεγάλη παράδοση.
Υπάρχει όμως κι ένας άλλος, κρυφός κίνδυνος, πιο μεγάλος και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Η διάβρωση του Κράτους Δικαίου από την ίδια την εκτελεστική εξουσία. Η υποκατάσταση των μηχανισμών της Δημόσιας Διοίκησης (της δικαιοσύνης, της αστυνομίας και όχι μόνο) από την πολιτική ηγεσία και τους κομματικούς μηχανισμούς της.
 Η Δημόσια Διοίκηση οφείλει να κάνει ένα μόνο πράγμα: να εφαρμόζει τον νόμο προς κάθε κατεύθυνση. Η πολιτική ηγεσία οφείλει να φροντίζει ώστε η Διοίκηση να είναι κατάλληλα οργανωμένη και εξοπλισμένη για να το κάνει. Όχι να παρεμβαίνει στη λειτουργία της. Μόνο έτσι  η ανεξάρτητη Δημόσια Διοίκηση εφαρμόζει τον νόμο και απέναντι στην ίδια την εκτελεστική ή νομοθετική εξουσία.
Στη βάση αυτή τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά, ανησυχητικά και ζητούν επειγόντως απαντήσεις:
-                      Τι καθυστέρησε από το 1987 έως σήμερα (26 χρόνια) την αποκάλυψη των εγκληματικών δραστηριοτήτων μιας γνωστής συμμορίας που βαρύνεται με βίαιες και εγκληματικές πράξεις; Ποιον βόλευε η ύπαρξη και εξάπλωσή της; Ποιος εμπόδισε τους μηχανισμούς της Δικαιοσύνης και των Αρχών Ασφαλείας να δράσουν νωρίτερα ή ποιος τους έλεγξε για την αβελτηρία τους; Ποιος ψέλλιζε και κρύβονταν πίσω από το μύθευμα περί βουλευτικής ασυλίας ή/και πανεπιστημιακού ασύλου και άλλα παρόμοια όταν τελούνταν αυτόφωρες και βίαιες κακουργηματικές πράξεις; 
-                      Πόσες άλλες τέτοιες συμμορίες εκκολάπτονται γύρω μας πουλώντας προστασία, παράλληλα με λογής ιδεολογίες πολλές φορές, στο περιθώριο του νόμου και με την ανοχή ή/και συνενοχή κρατικών μηχανισμών;
-                      Τι είχε καθυστερήσει την αποκάλυψη των εγκληματιών που κρύβονταν πίσω από τη 17Ν για αντίστοιχο χρονικό διάστημα;
-                      Ποιος προστατεύει ή τι καθυστερεί  για τρεις ολόκληρες δεκαετίες τον εντοπισμό και τη σύλληψη των γνωστών αγνώστων που βαρύνονται συνεχόμενα για σειρά εγκληματικών ενεργειών (ξυλοδαρμοί, άσκηση βίας, καταστροφή δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, δολοφονίες) καλυπτόμενοι πίσω από άλλες καιροσκοπικές κομματικές νομιμότητες, αυτών των συμμοριών που συστηματικά απαξιώνουν κάθε προσπάθεια εναλλακτικής πρότασης και συμπεριφοράς εντός του πλαισίου της Δημοκρατίας; Αυτοί θα πάρουν σύνταξη από το επάγγελμα ή πρέπει να γίνουν και αυτοί βουλευτές για να συλληφθούν;
Μήπως είναι η ίδια βαριά αμέλεια της εκτελεστικής εξουσίας; Παρόμοιοι άνομοι  θύλακες;
Μήπως, ακόμη χειρότερα, η τρομακτική εξήγηση είναι η συνενοχή της ίδιας της πολιτικής ηγεσίας της εκτελεστικής εξουσίας εις βάρος των ελευθεριών των πολιτών, εις βάρος της Δημοκρατίας και του Κράτους της, που έχει ορκιστεί να προστατεύει; 
Εντέλει, αντιστρέφοντας την εικόνα απομένει μια πικρή γεύση, ένα στυφό ερώτημα.
Πόσο τυχάρπαστο, καιροσκοπικό, αυτοαναφορικό, αυτοκαταστροφικό και ανόητο μπορεί να έχει υπάρξει και είναι ακόμη το πολιτικό μας σύστημα; Πόσο λίγοι και ανεύθυνοι μπορεί να είναι οι άνθρωποι που το απαρτίζουν όλα αυτά τα μακρά κι ατέλειωτα χρόνια;

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
  


Thursday, September 26, 2013

Σε αναζήτηση της νεότητας


Share/Bookmark
Η νεότητα είναι μια φυσική κατάσταση εξ ορισμού μεταβατική, μια περίοδος ανάπτυξης, όπου το σώμα και, κυρίως, το πνεύμα μαθαίνει.

Η νεότης επιβάλλει την αποδοχή της αλλαγής και περιέχει την πρόκληση, καθώς o οργανισμός και το πνεύμα αναπτύσσεται, όλα αλλάζουν, μια διαρκής κοσμογονία συντελείται.

Ο νέος άνθρωπος έχει αντικειμενικά περισσότερο συμφέρον στο μέλλον παρά στο παρελθόν. Και παραμένει νέος όσο είναι ικανός να ενδιαφέρεται για τη γνώση που κληρονομεί και μπορεί να αγαπήσει αυτούς που την κατέχουν.

Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να παραμείνουν νέοι όσο η αγάπη τους για το μέλλον των άλλων γεμίζει ανακούφιση ή χαρά το δικό τους παρόν.

Τα γηρατειά και η παρακμή έρχονται (στους ανθρώπους και τις κοινωνίες) όταν, μεγαλώνοντας, η πλειοψηφία τους αποβάλλει αυτό το φυσικό χάρισμα. Το χάρισμα της νεότητας, δηλαδή της διαρκούς αλλαγής, που περιέχει ταυτόχρονα πόνο και ανακούφιση γιατί είμαστε ζωντανοί.

Η ανάδειξη νέων ηγεσιών σε κάθε τομέα (δηλαδή ανθρώπων που διαθέτουν τα χαρίσματα της νεότητας, όχι υποχρεωτικά ηλικιακά) είναι κρίσιμη. Αυτό έχει να κάνει και με την ηλικία. Αλλά γηραλέα πνεύματα εμφανίζονται συχνά και σε νεαρότερες ηλικίες, δυστυχώς.

Σε αναζήτηση της νεότητας, λοιπόν.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος






Wednesday, September 25, 2013

Ο συντελεστής του σελεμή


Share/Bookmark
«Πάντως, κυβέρνηση και τρόικα δεν έχουν συμφωνήσει στο ποσοστό εισπραξιμότητας του ενιαίου φόρου ακινήτων, με αποτέλεσμα να μην έχει ακόμη κλείσει το ποσό των φόρων που θα πρέπει να βεβαιωθεί το 2014......... Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η τρόικα ζητούσε να επιβληθούν φόροι ύψους 4,2 δισ. ευρώ προκειμένου να εισπραχθούν 2,9 δισ. ευρώ. Κι αυτό διότι το ποσοστό εισπραξιμότητας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τρόικας, δεν ξεπερνούσε το 67%. Στις συσκέψεις των επόμενων ημερών αναμένεται να κλείσει και το θέμα αυτό. Το βελτιωμένο σχέδιο περιλαμβάνει μικρές αλλαγές και στα αγροτεμάχια. Ωστόσο, παραμένει στα ίδια υψηλά επίπεδα ο συντελεστής φορολόγησης των κτισμάτων που βρίσκονται εντός των αγροτεμαχίων. (πηγή: kathimerini.gr

Όλα τα είχαμε ακούσει, αλλά «συντελεστή εισπραξιμότητας» δεν περιμέναμε να ακούσουμε.

Έτσι ο σελεμής (αυτός που ενοικιάζει την είσπραξη των «δοσιμάτων» από την Τρόικα... συγγνώμη, από την Υψηλή Πύλη  ήθελα να πω)  απέκτησε τον συντελεστή του.
Τόσα θέλουμε, τόσα μας λείπουν. Μαζέψτε τα μελεμίρια σας από όποιον μπορείτε. Κι αν δεν έχουν όλοι, πάρτε περισσότερα από τους υπόλοιπους. Αν δεν φτάνουν, βγάλτε φιρμάνι και σαπίστε τους στους τζερεμέδες (πρόστιμα) που δεν πληρώνουν για το μούλκι (τα ακίνητα) οι παλιοραγιάδες.
Βοϊβόδες, βγείτε με τα δεφτέρια (με το taxis με τα πολλά του E) και τα κιτάπια σας .
Χώστε τους και φόρο βιοτεχνίας, και μουκατά στα προϊόντα και φόρο μετακίνησης (διόδια), και φόρο στα κοπάδια που μετακινούνται και φόρο τζακιού, και φόρο στα καπνά, και φόρο υφάσματος, και φόρο της δεκάτης.
Κι επειδή είμαστε σε κρίση, πάρτε κι ένα αβαρίζ, μια έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης με τον σουλτάνο που υποφέρει. Μη λησμονήσετε να τους βάλετε να πληρώσουν μόνοι τους τους μισθούς των καπί-μπουλουκμπασήδων, τους εισπράχτορες και τους αξιωματικούς και τους φοροτεχνικούς και τους λογιστές με λογής χαρτόσημα και μεγαρόσημα, να μην επιβαρύνουν την Πύλη.
Και για νάχετε και κίνητρο, κρατήστε και το μπαξίσι σας. Αλλά μην το παρακάνετε με τους φόρους του Σουλτάνου, γιατί πέφτουν κεφάλια αν δεν πιάσετε τον «στόχο εισπραξιμότητας».
Ξαμοληθείτε αλλά  αφήστε απέξω τα βακούφια, να μείνει και κάτι γι' αυτούς που τους κρατούν ησύχους τους γραικούς και τους άλλους της αυτοκρατορίας μας, να μπορούν να τους πληρώνουν το μπουγα-παρασί τους (τα κερατιάτικα για τους γάμους στην εκκλησία). Και μην αγγίξετε τους αρματολούς που μας βοηθούν να εισπράττουμε απ’ τους ραγιάδες  ψηλά στα περάσματα των βουνών.  
Κι αν δεν έχουν εισόδημα κανένα, βάλτε τους και τεκμήρια, να πληρώνουν "χαράτσι" που τους επιτρέπουμε να ζουν και νάχουν το κεφάλι πάνω στους ώμους τους.
Βγάλτε φιρμάνια  να φέρετε μουλκατάδες από τις αγορές και τα πανηγύρια, τα καρφοπέταλα και τα καφτάνια, μεγαρόσημα για τα φρούρια και τα τζαμιά και τα αεροδρόμια. Και προπαντός μην αφήσετε αφορολόγητους τους τεντυμπόηδες, αυτά τα τσογλάνια, τους μακρυμάλληδες ραγιάδες.
Έναν φόρο μόνο δεν τον μοιραζόμαστε, τον πιο ακριβό για την Πύλη, το ντεσβιρμέ μας το αγαπητό (τον φόρο αίματος), που πυκνώνει τα τάγματα των αγαπημένων μας γενίτσαρων, τους όμορφους Ιμπραήμ του μέλλοντός μας.
Και σαν ήρθε εκείνη η ώρα που άδειασαν τα βοσκοτόπια κι ερήμωσαν τα ορεινά περάσματα, όταν σιώπησαν οι αργαλειοί και έσβησε ο καπνός απ' το τζάκι, ήρθε συνάμα και το άδοξο τέλος της περήφανης αυτοκρατορίας, όπως καλά το ξέρουμε όλοι... 

Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος


πηγή ορολογίας: Ανέστης Συμεωνίδης, "Το φορολεξικό των Οθωμανών" 
εικόνα: Reception ceremony of the Conte de Saint Priest at the Ottoman Porte Antoine de Favray, 1767, painting at Lycee Victor Duruy




Monday, September 23, 2013

Η θεωρία των δύο... ομοίων


Share/Bookmark
Το λοιπόν, η θεωρία των δύο άκρων δεν φαίνεται και πολύ σωστή.

Πιο πειστική μοιάζει η θεωρία των δύο ομοίων που την επινόησαν και μαζί μ’ αυτήν δημιούργησαν και τα άκρα που την συνοδεύουν.

Όποιος κατορθώσει να βρει κάποια ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στην τσολίστικη πολιτική συμπεριφορά (τον πολιτικό λόγο και την πορεία) του κ. Σαμαρά (πριν την κωλοτούμπα) και στην πολιτική τσογλανιά του κ. Τσίπρα (επίσης ως την κωλοτούμπα που πασχίζει να αντιγράψει) κερδίζει το βραβείο Νόμπελ ψυχολογίας (θάπρεπε να θεσπιστεί μόνο γι' αυτό).

Όποιος ανακαλύψει τη βαθιά διαφορά ανάμεσα σε αυτούς που προσπαθούν με κάθε τρόπο να περισώσουν το ίδιο πελατειακό και ανελεύθερο κράτος (τους) κυβερνώντας και σε αυτούς που δηλώνουν ότι θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο να μην αλλάξει τίποτε όταν κυβερνήσουν, αξίζει να τιμηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικα για τις υπηρεσίες του στην επιστήμη και τη χώρα.

Αλλά πιο εύκολα εντοπίστηκε μάλλον το σωματίδιο του Θεού.

Κι όταν ξεμένουμε από διαφορετικές λογικές επιλογές, τότε από το καπέλο του ταχυδακτυλουργού με τα ξηλωμένα ρούχα και τα κουρέλια, που τριγυρνάει ζητιανεύοντας με το τρισάθλιο τσίρκο του, βγαίνουν κουνελάκια, βρώμικα περιστέρια και, τέλος, βγαίνουν τα αγριόσκυλα.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος





Monday, September 16, 2013

Ένας περίπατος στο Μεταξουργείο


Share/Bookmark
Το γλυκό φως του αττικού κυριακάτικου απογεύματος φώτιζε τα βήματά μας, καθώς τριγυρνούσαμε στα παλιά σπίτια του περασμένου και του προπερασμένου αιώνα στο Μεταξουργείο, όπου σύγχρονοι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο δοκιμάζουν να νικήσουν τον χρόνο ή τον εαυτό τους, πράγμα εντέλει το ίδιο, στο remapathens4.

Το μάτι έπεφτε στις λεπτομέρειες, στον κόπο και στο μεράκι, στα γείσα και στις σκάλες, στα ιδιόμορφα στοιχεία του ελληνικού μοντερνισμού, τις λεπτομέρειες του artnouveau και του νεοκλασικισμού, τα παράθυρα και τα υπέρθυρα, στις μαρμάρινες σκάλες που στριφογύριζαν ανεβαίνοντας σε αχανείς οροφές, στα δωμάτια με τις συνεχόμενες διατάξεις, τα παμπάλαια στούκο που κρατούν ακόμη την αχλύ του μαρμάρου που υποκρίνoνται, στις μυστικές αυλές που μεταφέρουν σε μιαν άλλη εποχή, έναν άλλο τόπο.

Το βλέμμα μας βυθιζόταν απολαυστικά  στις τρύπες και τα συμπληρώματα στις διαδοχικές τοιχοδομές, στα λιγοστά αντικείμενα, στις μνημειακές θύρες και στα ταπεινά περάσματα των αστικών οικιών, στα μισοσβησμένα χρώματα, στις αθηναϊκές αριστουργηματικές σιδηροκατασκευές, τις χειρολαβές, τα στηρίγματα, τα κάγκελα των μπαλκονιών, τα φωτιστικά από πλεγμένο μέταλλο. Κι ακόμη, στα χαμόσπιτα με τις αυλές τους, οπτικές μιας Αθήνας που δεν μας δόθηκε να γνωρίσουμε. Της πόλης που βρωμισμένη κι όμως διάφανη και αληθινή εμφανίζεται και εξαφανίζεται διαρκώς πίσω από πόρτες, ζωγραφικές οφθαλμαπάτες, αριστουργήματα και γειτονιές πληγωμένες από εγκαταλειμμένους μπετονένιους σκελετούς, ξένοι σαν να έπεσαν εκεί από τον πλανήτη του σούπερμαν, καθώς οι γειτονιές αυτές ταξίδευαν ως την εποχή μας, μικρές κιβωτοί που περιέχουν τον εαυτό τους.

Κάπως έτσι, ένα κομματάκι από την ιστορία μας, ένα μέρος από την ψυχή μας, διασώθηκε (όση διασώθηκε) από τη λαίλαπα της αντιπαροχής και τα κύματα της εσωτερικής μετανάστευσης που γέννησε ο σεισμός του εμφυλίου και μια αδύναμη και ατιμασμένη αστική τάξη. Διασώθηκε χάρη στις πόρνες που δούλευαν (και δουλεύουν ακόμη) στα μνημεία αυτά και στους λαϊκούς ανθρώπους, στους νέους, στους μετανάστες, εσωτερικούς κι εξωτερικούς, που καταδέχτηκαν να τα κατοικήσουν για κοντά εκατό χρόνια. Τα κατοίκησαν και τα κράτησαν ορθά, τα φύλαξαν από το νερό, τον άνεμο και τους ανθρώπους, τα έκρυψαν από το βλέμμα του εργολάβου στις διαταξικές γειτονιές των σωμάτων, φυγάδες της προελαύνουσας θάλασσας των πολυκατοικιών στα χρόνια της κακόγουστης μικροαστικής ανοικοδόμησης, της πρώτης και, ακόμη χειρότερα, της δεύτερης. 

Τους χρωστούμε μια τιμή, στους λαϊκούς αυτούς ανθρώπους και στις πόρνες, ένα άγαλμα σε μια κεντρική πλατεία της πόλης, όχι τόσο για τους ίδιους, δεν τόχουν ανάγκη, αλλά για μας. Για να θυμόμαστε και να καταλαβαίνουμε. 

Μια κρυμμένη πόλη στο κέντρο της πόλης μας. Μια ακόμη από τις αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο, που κάποιος άλλος Μάρκο Πόλο ίσως κάποτε αφηγηθεί σε έναν άλλον Κουμπλάι Χαν που θα αναζητήσει τον φιλέλληνα βενετσιάνο να του την ιστορήσει.

Η πόλη αυτή, οι αθηναϊκές καρυδιές, τα γεράνια, τα κρυμμένα κέδρα στις αυλές φωτίζονταν αυτό το κυριακάτικο απόγευμα από το παράδοξο μητρικό φως της Αττικής γης. Νέοι άνθρωποι με έναν χάρτη στο χέρι τριγύριζαν ανάμεσα σε παλιά καφενεδάκια και πεζοδρόμους, αναζητώντας τα σημεία της έκθεσης. Ένας νεαρός Αιγύπτιος, με μια γλυκιά ζεστασιά στο βλέμμα και μαλλί ράστα, έπαιρνε παραγγελία με χάρη από δυο παλιές γιαγιάδες Μεταξουργιώτισσες, με το μόρτικο ύφος και κάτι από τη δωρική κατατομή και τη φωνή της Σαπφώς Νοταρά, που βγήκαν για μεσημεριάτικο τσιμπολόγημα και μπύρες σε έναν από τους αόρατους, σχεδόν μεταφυσικούς πεζοδρόμους της περιοχής, σε ένα μικρό καφέ που αγαπώ ιδιαίτερα. 

Σκέφτηκα πως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μπορούν να φτιάξουν με ταλέντο, τέχνη και μεράκι, πράγματα αντικειμενικά όμορφα. Ριζωμένοι στις δικές τους μνήμες, αποδέχονται τις μνήμες των άλλων και μετασχηματίζουν τα υλικά του κόσμου αυτού με το χάρισμά τους σε ομορφιά την οποία πωλούν συνήθως φθηνά ή τη δωρίζουν στους υπόλοιπους. 

Υπάρχουν λιγότεροι που μπορούν να στεγνώσουν την ψυχή τους και να την εγκιβωτίσουν σε έργα, σε δημιουργήματα, σε έναν τρόπο ζωής που περιέχει μιαν αλήθεια, να δοκιμάσουν τον εαυτό τους αλλιώς, να αμφισβητήσουν και να μετατραπούν οι ίδιοι, μεταναστεύοντας διαρκώς εντός τους. Αυτοί που παραμένουν αενάως έφηβοι.

Και υπάρχουν πολύ λιγότεροι, και γι’ αυτό εξαιρετικά πολύτιμοι, που μπορούν να κάνουν και τα δύο. 

Στα καταστροφικά γυρίσματα της ιστορίας η εύθραυστη ανθοφορία τους, οι καρποί της ελεύθερης σκέψης και της δημιουργίας των ανθρώπων αυτών σε έναν τόπο που δεν έχει ενσωματώσει το αισθητικό εργαλείο αναγνώρισης της αξίας που διαθέτουν οι κοινωνίες με μεγάλη αστική παράδοση, εξαρτάται από το βλέμμα των άλλων, από την κατανόηση του πόσο αναγκαίοι, σημαντικοί, αναντικατάστατοι είναι για την επιβίωση της χώρας  που τους περιέχει.

Κρέμεται από την προστασία του εύθραυστου οικοσυστήματος όπου ενδημούν, από το χέρι του εργολάβου και το μάτι του καιροσκόπου, από την ανημπόρια των πολιτικάντηδων και την κερδοσκοπική ανασφάλεια του πλήθους. 

Στις προηγμένες κοινωνίες όλοι γνωρίζουν κατά βάθος πόσο αναγκαίοι είναι για τη διάσωση της ουσίας, της συλλογικής ψυχής όλων. 

Στη δική μας, λίγοι αντιλαμβάνονται πόσο σημαντικό είναι το οικοσύστημα αυτό για την ανάδειξη της αλήθειας μας, που είναι και το βασικό συγκριτικό μας πλεονέκτημα, αυτό που πολλοί με τρόπο στρεβλό και ψευδεπίγραφο μαγαρίζουν. 

Για την επιβίωση αυτού που συνηθίσαμε, όχι χωρίς ματαιόδοξη και αβαθή αρχαιολατρική αυταρέσκεια, να αποκαλούμε ελληνικότητα.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος




εικόνα: η Σαπφώ Νοταρά μάς κοιτά απορημένη





Tuesday, September 10, 2013

Στους δύο ο τρίτος δωρεάν


Share/Bookmark

Στην ψαραγορά και στις λαϊκές, όταν θέλουν να διώξουν το εμπόρευμα γιατί αν μείνει θα χαλάσει και θα πεταχτεί, πολλές φορές, αντί να ρίξουν την τιμή, χαρίζουν ποσότητα. Στις δύο τσιπούρες η μία δώρο, φωνάζει ο ψαράς, και καθαρισμένες παρακαλώ. Στα δύο αγγουράκια το τρίτο τζάμπα, φωνάζει ο μανάβαρος.

Στα τέλη της δεκαετίας του '70 ήρθαν οι πίτσες κι έτσι μπήκε στην πρακτική της διατροφικής καθημερινότητας μας (με το junk food, δηλαδή) το γνωστό σλόγκαν: στις δύο πίτσες η μία δώρο - και μάλιστα γίγας, λιγωτική, μες στο ζυμάρι και τα μπέηκον και τα μπαχάρια.


Η πρακτική αυτή (του 2+1 δώρο) σε κανονικές συνθήκες στην αγορά αφορά κυρίως αγαθά που έχουν κοντινή ημερομηνία λήξης, τα γιαούρτια, τα γάλατα, ή περνάει η μόδα τους γρήγορα, ή έχουν υψηλό κόστος συντήρησης για τον έμπορο. Με την κρίση και άλλα αγαθά μπαίνουν σε αυτή την κατηγορία, που τα νομίζουμε πιο διαρκή, πιο ντούρα: τα απορρυπαντικά, οι οδοντόβουρτσες, τα ξεσκονόπανα, οι κουβάδες.


Με το βάθεμα της κρίσης οι προσφορές αυτές συμβαίνουν και σε ακόμη ακριβότερα αγαθά που απαξιώνονται τάχιστα. Όποιος έχει λίγο ρευστό, πέντε παράδες, και νομίζει ότι έκαμε την τύχη του, αγοράζει φθηνά, πολλές φορές συμφέροντα, αλλά κάποιες άλλες αγοράζει σαβούρα που αντί να την πετάξει ο έμπορος θα την πετάξει ο ίδιος, αντί να κρατήσει τους παράδες του για αύριο που θάναι τα πράγματα φθηνότερα και θάχει κι επιλογή.


Πλέον ο έμπορος που θέλει να ξεφορτωθεί, να ξεσκαρτάρει το στοκ από άχρηστα που απλά επιβαρύνουν την αποθήκη και το πορτοφόλι του, στα δύο μεταχειρισμένα αμάξια σού δίνει κι ένα δώρο (τι να τα κάνει να τα κρατήσει, άχρηστα του 'ναι και παλιώνουν).


Κι όσο η κρίση βαθαίνει κι άλλο, η φυσική αυτή πρακτική της αγοράς απλώθηκε και σε ακόμη ακριβότερα και διαρκέστερα αγαθά, σε επενδυτικά αγαθά, στα άδεια κι απούλητα διαμερίσματα. Τελευταία εμφανίστηκαν αγγελίες 2+1 δώρο και σε καλές περιοχές μάλιστα.


Η αλήθεια είναι, όμως, ότι δεν είχα ποτέ σκεφτεί ότι το " 2 + 1 δώρο" θα ήταν τελικά τόσο συμφέρον, πως θα είχε την επιτυχία που διαφαίνεται ότι έχει, ότι θα ήταν τόσο εξισορροπητικό, ανακουφιστικό και λυτρωτικό για όλους στο πάρε-δώσε των ανθρώπων, στη λαϊκή των κομμάτων, στο παζάρι της πολιτικής.


Άιντε, λοιπόν, στους δυο ο τρίτος χάρισμα…



Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Friday, September 6, 2013

Η απελπισία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι


Share/Bookmark
 Όλοι γνωρίζουμε πως η κατάρρευση είχε ωριμάσει σταδιακά με την αδυναμία πραγματοποίησης των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων (γνωστών σε όλους εδώ και χρόνια από τις εκθέσεις όλων των Διεθνών Οργανισμών) από το εξαντλημένο, πελατειακό και βαθιά διεφθαρμένο ΠΑΣΟΚ του 2000 – 2004. Θεμελιώδης αποτυχία κι ατολμία στο συνταξιοδοτικό, σύστημα υγείας, αγορά εργασίας, ιδιωτικοποιήσεις, ανεξαρτησία δημόσιας διοίκησης, δικαιοσύνη, ΔΕΚΟ... 
Γνωρίζουμε ακόμη ότι  στην καμπή του 2004, όπου η χώρα ήταν έτοιμη για ριζικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις και η κοινωνία ψήφισε γι' αυτές, η «παρέα» των κ.κ.  Καραμανλή, Παυλόπουλου, Αλογοσκούφη της ΝΔ συμπεριφέρθηκε με τον πλέον τυχοδιωκτικό τρόπο. Διόρισε κι άλλους (πολλούς), μοίρασε απερίσκεπτα λεφτά παντού, από τους κατά φαντασίαν αγρότες ως την επιχορήγηση με λεφτά των Δημοσίων Επενδύσων της αγοράς κλιματιστικών κι αυτοκινήτων!!! που χαροποίησε τις Ιαπωνικές βιομηχανίες και μερικούς Έλληνες μεταπράτες. Πίστεψε πως εξαγόρασε τις τύψεις της για τις καταστροφικές πυρκαγιές με τα χαρισμένα δανεικά πεντοχίλιαρα σε οποιον δήλωνε πυρόπληκτος. Αποδιοργάνωσε ό,τι είχε κάπως οργανωθεί (ακριβά) στο κράτος υπό την πίεση των Ολυμπιακών (την αστυνομία, την πυροσβεστική...) Οργάνωσε το μεγάλο κόλπο των τραπεζών για να βάλει χέρι στις καταθέσεις των Ελλήνων (και όχι μόνο) μέσω των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Έτσι αμόλησε συνειδητά τις π@@@ριές της "θωρακισμένης οικονομίας" και είπε ψέματα στην Ε.Ε. και στον κόσμο όλο για λίγες εβδομάδες, λίγες μέρες, λίγες ώρες εξουσίας ακόμη.
Γνωρίζουμε επίσης ότι όλα αυτά ήταν ήδη γνωστά στο ΠΑΣΟΚ και την ΝΔ πολύ πριν ξεσπάσει η κρίση. Κι ενώ όλοι κοιτούσαν τρομαγμένοι το τσουνάμι νάρχεται και οι Ευρωπαίοι χτυπούσαν κατ' ιδίαν, αρχικά, καμπανάκια και μετά σήμαντρα, ο χαζοχαρούμενος κ. Παπανδρέου προτίμησε να κερδίσει τις εκλογές, που θα κέρδιζε έτσι κι αλλιώς, αυτοαιχμαλωτιζόμενος με το "λεφτά υπάρχουν" (ακολουθώντας τις σοφές συμβουλές του κ. Γερουλάνου) και να συνεχίσει εγκληματικά με αυτό το ακυρωμένο ξόρκι μερικούς κρίσιμους μήνες.
Απέναντι στη χαζοχαρούμενη και κάπως μετακαλβινιστική ρητορεία του κ. Παπανδρέου και τις φτηνιάρικες δικολαβίστικες ρητορείες του κ. Βενιζέλου ακολούθησε η τσολίστικη συμπεριφορά του αντιμνημονιακού άχαρου κ. Σαμαρά. Ποιος δεν μπορεί να φανταστεί τη χαρά του κάθε φορά που κατατρόμαζε τον ελαφρώς αλλοπαρμένο πρώην πρωθυπουργό, όταν στέκονταν απέναντι σε κάθε μέτρο που ίσως έφερνε μια αλλαγή; Τρομάζοντας επίσης τους επενδυτές και την Ευρώπη και δίνοντας αέρα στις συντεχνίες. Τα ίδια μέτρα που ήξερε ότι θα κληθεί να εφαρμόσει. Και μετά ήρθε η θεαματική κωλοτούμπα για να καταλήξει πρωθυπουργός. Διάδοχος δύο πρωθυπουργών καλύτερων από τον ίδιο, του τεχνοκράτη κ. Παπαδήμου και του μη πολιτικού κ. Πικραμμένου, τους οποίους και ο ίδιος και οι απέναντι φρόντισαν να αποδομήσουν. Με τα απόνερα της ρητορείας του, από Ζάππειο σε Ζάππειο, έφτιαξε τους Καμμένους κι έδωσε χώρο και λόγο στους τόσο συμφέροντες για τον ίδιο Τσίπρες.
Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι, λοιπόν, μαζεύονται και ξαναμαζεύονται και συνωστίζονται και ιδρώνουν, ξιδρώνουν και στριμώχνονται και προσπαθούν και διαγκωνίζονται για να πείσουν πως θα τα αλλάξουν όλα, ενώ το μόνο σχέδιο που έχουν είναι η ανέμπνευστη λογιστική προσέγγιση της Τρόικας, η οποία φυσικά και δεν μπορεί να τους πάρει στα σοβαρά. Οι Ευρωπαίοι διαπραγματεύονται σκληρά, αλλά διαπραγματεύονται, και συμβιβάζονται όταν αντιμετωπίζουν επιχειρήματα, εναλλακτικές προτάσεις, σχέδιο. Κανείς δεν θέλει μια χώρα ζητιάνα στην αυλή του. Αλλά κανείς σοβαρός δεν επιτρέπει στον εαυτό του να διαπραγματευθεί με κάποιον που δεν ξέρει άλλο από το να ζητιανεύει, γιατί δεν έχει μάθει να παράγει τίποτα εκτός από κλάψα. 
Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι προσπαθούν στην πραγματικότητα να μας κάνουν να αποδεχτούμε ότι θα βρουν κάπου μέσα τους αυτό που χρειάζεται για την αλλαγή: την αναγκαία φαντασία, τη δημιουργικότητα, την ανατρεπτική διάθεση να συγκροτήσουν στον νου τους μια Ελλάδα διαφορετική, πρωτότυπη. Να σχεδιάσουν νέες μεθόδους, να απαγκιστρωθούν από τον κρατικό πατερναλισμό (τον δικό τους δηλαδή), από τα σόγια, από τους εθνικούς εργολάβους. Ότι θα αντιληφθούν τη νέα εποχή, θα διεκδικήσουν μια άλλη θέση για τον τόπο στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, θα επινοήσουν τον μηχανισμό που θα προωθεί νέους και ταλαντούχους ανθρώπους παντού, θα συζητήσουν και θα διαπραγματευτούν με επάρκεια και επιχειρήματα  με τους ξένους τεχνοκράτες και πιστωτές το πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας, ότι θα εγκιβωτίσουν το τέρας του λαϊκισμού, από το οποίο ζει ο δικός τους αυτάρεσκος αυταρχισμός.
Τους πιστεύει κανείς; Είναι μια γενιά κι ένας λόγος πούρχεται από το παρελθόν, όπου απεγνωσμένα επιχειρούν να μας κρατήσουν όλους μαζί τους.
Στην πονηριά της επιχειρεί να αδρανοποιήσει τα δημιουργικά χαρακτηριστικά των νεώτερων γενεών, οι οποίες στην οικογενειοκρατικά δομημένη εξουσία της σύγχρονης Ελλάδας ήταν πάντα η κύρια πηγή ανασφάλειας, συνιστούσαν το απρόβλεπτο του μέλλοντος. Γι' αυτό εκπαιδεύονταν από νωρίς κατάλληλα με το μαστίγιο των τυφλών κι ανούσιων εξουσιαστικών μηχανισμών του κράτους και το καρότο της οικογενειακής καλοπέρασης. 
Η μετεμφυλιακή εξουσία δεν  είχε ποτέ εμπιστοσύνη στους νέους, φοβόταν τι θα τους βγουν τα παιδιά τους, έτρεμαν να τους επιτρέψουν να λαθέψουν, να τους βάλουν το μικρόβιο της αμφιβολίας και να τους δώσουν τα εφόδια για να χτίσουν πάνω στην αμφιβολία τους. Φοβόντουσαν μήπως και τελικά βγουν πιο σωστοί, μήπως ακυρώσουν τη δική τους στασιμότητα. Η βαθιά συντηρητική ελληνική κοινωνία τρομοκρατούνταν μπροστά στην αλλαγή. Σπρώχνει έτσι και σήμερα ακόμη τη νέα γενιά στο παράλογο των χαζοφουσκωτών και των αριστεριστών, για να την απαξιώσει και χλευάσει εύκολα μετά και τελικά να αναπαράγει τον εαυτό της σε αυτήν με τρόπο ανέξοδο.   
Οι πρασινομπλέ νεοδημοκράτες, πασόκοι και παρατρεχάμενοι προσπαθούν και διαγκωνίζονται με το ίδιο μίζερο δυναμικό, τον ίδιο τρόπο διαχείρισης της εξουσίας, με τα ίδια φτενά μυαλά, την ίδια φτηνή ξιπασιά. 
Είναι αυτοί οι οποίοι "δεν μπορούν τώρα που πρέπει, γιατί δεν έπραξαν αυτά που έπρεπε όταν μπορούσαν", κατά τον αναγεννησιακό François Rabelais.
Κρατούν το τιμόνι στην ίδια πορεία, ταχέως καθοδική, αρκεί να μη θιγούν τα δικά τους προνόμια, αρκεί να κουμαντάρουν οι ίδιοι. Βασιλιάδες σε αγροίκους, αλλά τουλάχιστον βασιλείς. Η απελπισία της παρακμής.
Μπορεί κανείς να αγνοήσει την πραγματικότητα, όχι όμως τις συνέπειες του να αγνοεί την πραγματικότητα.
Καμιά κοινωνία με ανεργία κοντά 30% (δηλαδή τόσους πολύτιμους αργούς πόρους) δεν μπορεί να αναπτυχθεί. Πόσο δε μάλλον να ισορροπήσει τον προϋπολογισμό της και τα δημόσια οικονομικά της. Δεν μπορεί να ζήσει ευπρεπώς από τον λίγο πλούτο που παράγει η εργασία των υπολοίπων, πολλοί μάλιστα εκ των οποίων εργάζονται μη παραγωγικά. Είναι καταδικασμένη σε ένα διαρκώς  φθίνον βιωτικό επίπεδο, που θα συντηρεί (όσο συντηρεί)  ζητιανεύοντας. 
Καμιά οικονομία τόσο απαξιωμένη και σε τέτοιο βαθμό αναξιόπιστη, ανασφαλής κι εξευτελισμένη δεν μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις, δηλαδή μακροχρόνια όνειρα. Καμιά χώρα που χάνει τους δυναμικούς πολίτες της με τέτοιους ρυθμούς δεν μπορεί να ορθοποδήσει. Και καμιά νέα ιδέα δεν μπορεί να λάμψει ως νέα φερόμενη από παλιούς και φθαρμένους εξαγγέλους. 
Εν κατακλείδι, καμιά τόσο ασταθής κατάσταση, σε ένα τόσο ανισόρροπο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, δε μπορεί να διαρκέσει επί μακρόν. Αναζητείται προοπτική, αναζητείται αξιόπιστη ορθολογική ελπίδα.
Σε τελευταία ανάλυση, κερδίζουμε μόνον ό,τι τολμούμε. 

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Εικόνα: η ανάβασις του Γολγοθά, λεπτομέρεια, Hieronymus Bosch





Tuesday, September 3, 2013

Η διαφωτιστική περίπτωση του κ. Άδωνι Γεωργιάδη


Share/Bookmark

Ο κ. Γεωργιάδης φαίνεται να υπήρξε – και να παρέμεινε – ένα αυθεντικό λαϊκό παιδί μέτριας καλλιέργειας, που μεγάλωσε μάλλον από σπόντα κι όχι από επιλογή στην Εκάλη. Διαθέτει μια ιδιότυπα τσιριχτή φωνή και μια αυταρέσκεια που δεν αποκαλύπτει κανένα ίχνος ανασφάλειας και αυτοσυνείδησης, εκτός από τις σπάνιες στιγμές αμηχανίας, όταν φαίνεται σαν να πουλάει ένα προϊόν που ψιλοσιχαίνεται αλλά αναγκάζεται να εκθειάζει. Είναι για ορισμένους ένα συμπαθητικό παιδί, με χαρακτηριστικά ενός εν δυνάμει Μπερλουσκόνι. Βρέθηκε όμως σε μια μικρή αγορά, με περιορισμένη κινητικότητα, όπου το πολύ που μπορείς να γίνεις με αυτά τα χαρακτηριστικά είναι πλασιέ βιβλίων με το κιλό. Εκεί τον συναντήσαμε όλοι (ακόμη και εμείς που δεν έχουμε τηλεόραση) μέσα από τις επίμονες και τσιριχτές παραινέσεις του να αγοράσουμε σε καλή τιμή την επόμενη προσφορά των απάντων του Θουκυδίδη ή κάτι τέτοιο.

Βιβλία των οποίων το περιεχόμενο μεταμορφώνεται σε ένα φωτεινό νέφος που στεφανώνει την προσωπικότητα του ιστορικού / πλασιέ και υποδηλώνει ότι με το κουβάλημα μπροστά στις κάμερες έχει κάτι ενσωματώσει από τη σοφία τους. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, και αφού κατέρριψε τον μύθο περί ομοφυλοφιλίας στην αρχαία Ελλάδα με μια διεθνούς εμβέλειας μονογραφία, εισήλθε στον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό του κ. Καρατζαφέρη, συμβιβάζοντας έτσι εντός του και εντός του μυαλού των οπαδών τους το έθνος, την ορθοδοξία, την οικογένεια και την αρχαιοελληνική γραμματεία σε μια παλιομοδίτικη κακόγουστη σαλάτα με κάμποσο δύσπεπτο κρεμμύδι. Η ελληνική εκδοχή των new-conservatives και των χαριτωμένων τηλεαστέρων τους στις ΗΠΑ.

Με μια εξίσου συμβολική και χαριτωμένη κίνηση έκαμε με ελαφρότητα αναστροφή και ενσωματώθηκε στη συντηρητική δεξιά του κ. Σαμαρά, εγκαταλείποντας την εξίσου συντηρητική βάρκα του ΛΑΟΣ, που βυθίστηκε στα αβαθή της παρ’ ολίγον χρεωκοπίας από τα απόνερα που προκάλεσε η μνημονιακή κωλοτούμπα του πρώην φανατικά αντιμνημονιακού νέου αρχηγού του φιλόδοξου βουλευτή.

Ο κ. Γεωργιάδης, παρά την εμφανή επιφανειακότητά του,  έχει κάποιες έμφυτες αρετές ιδιαίτερα σπάνιες για το πολιτικό μας προσωπικό, οι οποίες ενδυναμώθηκαν καλλιεργημένες στη δύσκολη πιάτσα όπου εργάστηκε αλλά και από τις δυσκολίες της ζωής που πιθανότατα αντιμετώπισε. Διαθέτει ένα πρακτικό πνεύμα, που μάλλον καλλιεργήθηκε και απέκτησε μια οξυδέρκεια κατά τη θητεία του στην περίεργη αγορά των τηλεοπτικών συχνοτήτων που, σφετερισμένες από πολλούς, χρησιμοποιήθηκαν για πωλήσεις προϊόντων, από χαλιά ως αντίκες κι από βιβλία και εγκυκλοπαίδειες ως γκάτζετς, μασαζιέρες και πολιτικά κόμματα κάθε είδους.

Οι πολύτιμες αυτές αρετές (τις οποίες διαθέτει κάθε τρίτος μανάβης στον πάγκο της λαϊκής, δηλαδή ένας στους τρεις ανθρώπους της πιάτσας, απαραίτητες για να τα φέρει βόλτα με επιτυχία στη δουλειά του) θα του επέτρεπαν να φέρει αποτέλεσμα, αν τον τοποθετούσε κάποιος σε μια επιχείρηση με την αποστολή να βρει ποιοι περισσεύουν, ποιοι κάθονται, ποιοι μπλοκάρουν τη διαδικασία, την παραγωγή, τις πωλήσεις. Τα πρακτικά πνεύματα αυτού του είδους μαζί με ορισμένες οργανωτικές δεξιότητες (και αν εμπλουτιστούν με λίγο από πονηράδα και λίγο από ανοχή στον χαφιεδισμό) μπορούν σχετικά εύκολα σε μια χαώδη κατάσταση να φέρουν αποτελέσματα. Είναι, με δυο λόγια, άνθρωποι με κάποια χρησιμότητα.

Δεν μπορούν όμως τα πνεύματα αυτά να αλλάξουν την κατάσταση. Να συλλάβουν ένα άλλο μοντέλο και να προσαρμόσουν την κατάσταση σε αυτό. Να επινοήσουν ένα παράδειγμα. Δεν το μπορούν, γιατί το ίδιο το δικό τους παράδειγμα δεν είναι τολμηρό. Δεν είναι ανατρεπτικό όπως απαιτείται. Είναι αβαθές και φοβικά συντηρητικό.

Οι αρετές των ανθρώπων αυτής της κατηγορίας (καθόλα αναγκαίες για την άσκηση συγκεκριμένων καθηκόντων) δεν μπορούν να βοηθήσουν σε τίποτα όταν πρέπει κανείς να φανταστεί εξαρχής την επιχείρηση, τους στόχους, τη δομή, τις διαδικασίες μέτρησης, τη στρατηγική. Να συλλάβει μια ιδέα, ένα σχέδιο, να το διαπραγματευτεί με ανθρώπους ικανούς και εκπαιδευμένους να συλλαμβάνουν και σχηματοποιούν ιδέες και να τις μετασχηματίζουν σε σύστημα. Μπορούν να λύσουν συγκεκριμένα προβλήματα, δεν μπορούν όμως να δημιουργήσουν νέα συστήματα ανατρέποντας τα παλιά. Μπροστά σε αυτή την πρόκληση βραχυκυκλώνουν και αυτοακυρώνονται. Γι’  αυτό και τα αποτελέσματά τους συνήθως σβήνουν με τη δική τους εξαφάνιση.

Μπορεί κανείς (οπλισμένος με μια δόση στωικής αποκοτιάς) να κάνει την απόπειρα να φανταστεί τη συζήτηση ανάμεσα σε έναν Ευρωπαίο ειδικό στην οργάνωση των νοσοκομείων και στον κ. Γεωργιάδη για τη σχετική μεταρρύθμιση. Μπορεί όμως εξίσου αβίαστα να φανταστεί τον κ. Γεωργιάδη να εφευρίσκει λύσεις και τρόπους μετά τη συζήτηση αυτή, στο πλαίσιο που έχει βάλει ο συνομιλητής,  χωρίς καν να έχει συλλάβει στην ολότητά του το σχέδιο.

Παρά ταύτα, το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως αυτό το σχετικά κοινό αλλά και χρήσιμο πρακτικό πνεύμα, εκπαιδευμένο κάπως από το ζόρι της πιάτσας, σπανίζει ανάμεσα στα στελέχη της συντηρητικής παράταξης (της ίδιας που κάποτε ανέδειξε έναν Κωνσταντίνο Καραμανλή, έναν Γεώργιο Ράλλη, έναν Ευάγγελο Αβέρωφ, ακόμη κι έναν Στέφανο Μάνο βρε αδελφέ, μην το ξεχνάμε κι αυτό, ανθρώπους με πολύ μεγάλα χαρίσματα και καλλιέργεια, ασχέτως ενδεχόμενων διαφωνιών). Σπανίζει τόσο που ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, εν συγκρίσει με τα άλλα σημερινά στελέχη της συντηρητικής παράταξης, από τον κ. Αβραμόπουλο ως τον κ. Αρβανιτόπουλο, ως τον κ. Χατζηδάκη κι ως  τελικά τον άχρωμο, γκρίζο, εντελώς μηχανικό και μάλλον ανίδεο αρχηγό του, τον κ. Σαμαρά, λάμπει σαν φάρος λογικής, φωτοβολεί σαν τρεμοπαίζουσα λάμπα πάνω σε έναν φανοστάτη αποτελεσματικότητας.

Όσο για σύγκριση με τα στελέχη της συγκυβέρνησης ή της άλλης αντιπολίτευσης, ούτε λόγος. Από την άποψη αυτή ο κ. Γεωργιάδης είναι μια πολύ διαφωτιστική περίπτωση για το πολιτικό μας προσωπικό και για τον λόγο αυτόν  αποκτά αξία η ανάλυσή της.

Λίγο λίγο ο κ. Γεωργιάδης φαίνεται να εξελίσσεται σταδιακά ως προσωπικότητα και ως πολιτικό πρόσωπο. Σαν να μετασχηματίζεται από ένα είδος εθνικής γλωσσοκοπάνας (ρόλο τον οποίο κατέκτησε ακριβοδίκαια) σε μέτρο σύγκρισης της αποτυχίας των συνοδοιπόρων του.

Κατά κάποιον τρόπο, με την «αποτελεσματική» δραστηριότητά του σταθμίζει και μετρά τον ξεπεσμό των ελίτ της χώρας.


Από αυτή την άποψη είναι μελαγχολικά συμπαθητικός.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



3 του Σεπτέμβρη


Share/Bookmark
Εγώ στις 3 του Σεπτέμβρη προτιμώ να θυμάμαι μιαν άλλη μέρα, 170 χρόνια πριν, μια μέρα δημιουργίας, όταν λαός και στρατός βγήκαν στους δρόμους, στην πλατεία Ανακτόρων. Όταν οι διαδηλώσεις είχαν συγκεκριμένο νόημα, είχαν ζητούμενο και αποτέλεσμα στην ίδια αυτή πλατεία που έκτοτε αποκαλούμε Πλατεία Συντάγματος.

Τη νύχτα 2 προς 3 Σεπτέμβρη του 1843 εκδηλώθηκε το κίνημα που οργανώθηκε από τον αγράμματο στρατηγό Μακρυγιάννη (πούγραψε όμως το «οράματα και θάματα») μαζί με παραγκωνισμένους οπλαρχηγούς, όπως τον Υδραίο Αρβανίτη Κωνσταντίνο Κανάρη αλλά και τον Ανδρέα Μεταξά, τον Ανδρέα Λόντο και άλλους και βεβαίως τον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη. Ήταν ένα κίνημα του στρατού που ενώθηκε με τον λαό στην πλατεία Ανακτόρων κάτω από το σύνθημα «Ζήτω το Σύνταγμα». 
«Η χωροφυλακή παρατήρησε τις ύποπτες κινήσεις γύρω από την οικία του και την περικύκλωσαν. Ο Καλλέργης, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, κατέφθασε στους στρατώνες και ξεσήκωσε τους αξιωματικούς με το σύνθημα "Ζήτω το Σύνταγμα". Αμέσως διέταξε έναν λόχο να διαλύσει την πολιορκία του οίκου του Μακρυγιάννη και άλλον έναν να ανοίξει τις φυλακές του Μεντρεσέ, ενώ αυτός παράλληλα κατευθυνόταν με 2.000 στρατιώτες στα ανάκτορα. Επιπλέον είχε στείλει στρατιωτικά αποσπάσματα να καταλάβουν το νομισματοκοπείο, την Εθνική Τράπεζα, το Δημόσιο Ταμείο και τα διάφορα υπουργεία.
Η άφιξη του στρατού με ζητωκραυγές και συνθήματα συντέλεσε ώστε να σπεύσουν προς τα ανάκτορα και οι κάτοικοι της Αθήνας και να ενωθούν με τον στρατό. Ο Βασιλιάς έστειλε τον υπασπιστή του Γρίβα Γαρδικιώτη και τον υπουργό στρατιωτικών Αλέξανδρο Βλαχόπουλο να βολιδοσκοπήσουν την κατάσταση και να προσπαθήσουν να μεταπείσουν τους στρατιώτες. Κατά διαταγή όμως του Καλλέργη συνελήφθησαν αμέσως. Ο Όθωνας, φοβούμενος για τα χειρότερα, έστειλε τον Στάινστορφ, τον διαγγελέα του, στο Σχινά για να φέρει τα πυροβόλα. Ο τελευταίος όμως προτίμησε να συνταχθεί με τους επαναστάτες» (wiki). 
Η βαυαρική μοναρχία μετά από αυτό υπέκυψε στην πίεση μιας ματαιωμένης επανάστασης των ιθαγενών ενός τόπου που δεν πολυκαταλάβαινε. Μιας επανάστασης που είχε χάσει τον δρόμο της από τις συγκρούσεις και το αίμα που χύθηκε μετά τον θάνατο του Κυβερνήτη και είχε καταλήξει να μετατρέψει τη χώρα που γεννήθηκε από τους οραματιστές γραικούς, από τα ιδανικά του διαφωτισμού και των φιλελλήνων, αυτό το συλλογικό όραμα της Δύσης, σε ένα μικρό φέουδο μιας κεντροευρωπαϊκής μοναρχικής οικογένειας. 
Εκείνη τη μέρα γεννήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα. Η πρωτεύουσα ήρθε στην Αθήνα. Η μέρα εκείνη περιέχει τον Βενιζέλο και τον Τρικούπη, τον Πλαστήρα και τον Καραμανλή, την Αριστερά της και τη Δεξιά της, τις ταραχές, την επέκταση μέχρι το '22, το μεταξικό καθεστώς, την καταστροφή, τον εμφύλιο, τη δικτατορία, τα πολιτικά και κοινωνικά κινήματα, ό,τι ακολούθησε κι ακολουθεί. 
Περιέχει ό,τι ακολούθησε κι ακολουθεί ως τις μέρες μας κι αυτές που θάρθουν όπου, στο λυκόφως της δημοκρατίας της μεταπολίτευσης, το ίδιο αυτό Σύνταγμα πριν γίνει κουρέλι υπό την πίεση της ανάγκης και της ζητιανιάς, το είχε ήδη καταντήσει κουρελού η πολιτική μας τάξη, που τόφτιαξε έτσι ώστε, αντί να προστατεύει την ελευθερία των πολιτών, να προστατεύει μόνο τη δικαιοδοσία του κράτους και των διαχειριστών του, δηλαδή τη δική τους. Ένα patchwork ασυνεπές κι ασυνάρτητο, με προσθήκες και μετατροπές που το καθιστούν ανεφάρμοστο ως όλον, άρα το γελοιοποιούν. 
Αυτή τη μέρα, λοιπόν, νομίζω ότι πρέπει να τη θυμόμαστε για έναν λόγο παραπάνω σήμερα: Η χώρα για να επιβιώσει χρειάζεται θεμελιωδώς διαφορετική φιλοσοφία λειτουργίας, έχει ανάγκη από ένα νέο, απλό, ευρωπαϊκό, σύγχρονο σύνταγμα που θα εισάγει βασικές αρχές προστασίας της ελευθερίας των πολιτών να οργανώνουν τη ζωή τους με ασφάλεια, να επιχειρούν, να δημιουργούν, να παράγουν πλούτο και γνώση για τον εαυτό τους και για το σύνολο.
Ένα σύνταγμα που θα ορίζει με σαφήνεια τις υποχρεώσεις και τα μέσα που διαθέτει το κράτος για να τις εκπληρώσει, καθώς και τις ευθύνες των διαχειριστών του. Για ένα κράτος που θα είναι ιδιοκτησία των πολιτών του οι οποίοι αποφασίζουν τι και πώς τους εξυπηρετεί να κάνει, πώς θα τους υπηρετεί. Ένα κράτος που θα ανήκει στους πολίτες του και όχι ένα κράτος που θα του ανήκουν οι υπήκοοί του, τα υπάρχοντα, το μέλλον και τα όνειρά τους, αυτό δηλαδή που επικράτησε τελικά, μας παγίδευσε εντός του και μας ταλαιπωρεί και ευτελίζει ακόμη.  

Η ελληνική κοινωνία έχει κυρίως ανάγκη να επιστρέψει μέσα από αυτό το νέο ιδρυτικό κείμενο στη συνταγματική πίστη, στο Κράτος Δικαίου, στο ακριβότερο σύμβολο της Δημοκρατίας που ευτελίστηκε.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος